thấy tiền tài là họ bất chấp cả tính mạng, dù bị chê cười khinh bỉ, vẫn chẳng
chút xấu hổ. "Mặc cho người đời chê cười, ta vẫn là ông quan tốt." Hai câu
nói ấy vẫn là hiện thực.
Tuy nói thế, song tiền tài vẫn là nguồn sống không thể thiếu. Nếu như
ngang nhiên nhai xương hút tủy thì quả là không được. Chẳng hạn như
Phạm Sử Vân thời xưa, từng làm quan lệnh ở Lai Vu nhưng vẫn vui lòng
sống cuộc sống đạm bạc. Lại như Nhậm Ngạn Thăng làm tới Thị trung mà
ngày ông chết, con ông áo quần vẫn rách tả tơi, che không kín thịt da, điều
ấy ta cảm thấy mủi lòng. Theo ta thì cũng không muốn người ta tham lam,
chỉ có điều lấy nó phải theo đạo lý, đừng vô liêm sỉ. Ta cũng không muốn
cấm người ta tàn khốc, song đánh người phải có pháp luật mà không được
thương luân bại lý. Trong sách có nói: "Xuất phát từ cái lợi mà làm". Đây
là một lời nói hay về sự không tham lam. "Người biết yêu người thì luôn
luôn được người yêu mến". Đó là một lời nói hay về sự không tàn ác. Lại
có chỗ nói rằng: "Tài vật nhiều vô tận sẽ trả lại tạo hóa; phúc nhiều vô tận
thì trả về cho con cháu”. Những bậc thánh hiền xưa kia chẳng ai không
khuyên người ta làm điều thiện, chẳng ai là không khuyên người ta cứu
giúp mọi người.
Song một điều nực cười là, người trong thế gian biết được tệ nạn không
được phép làm ấy lại ngồi ở bên trên. Dù cho anh nói bã bọt mép song cũng
như gió thoảng ngoài tai. Nếu không bị quả báo công minh, thì những tệ hại
ấy cứ như buồm xuôi gió, luôn đi về phía trước mà không bao giờ quay đầu
trở lại. Nay tôi muốn kể một câu chuyện về sự tham lam tiền của để thức
tỉnh những người còn đang mê muội. Thơrằng:
Tiền của ai ai mà chẳng thích,
Phong lưu ai chẳng có lòng tham.
Chỉ vì mất hết lòng liêm sỉ,
Ngàn năm không xóa sạch vết nhơ.
