ĐOÁN ÁN KỲ QUAN - Trang 1247

luôn luôn xảy ra trong cuộc đời ông. Bởi thế cũng chẳng lấy gì làm giàu có
cho lắm. Cha của anh ta là một tú tài, kiến thức uyên thâm nhưng con
đường khoa cử thì lận đận, về sau được bổ làm lẫm sinh, chờ tiến cử. Sau
làm huấn đạo được hai khóa. Chức quan thì thấp mà nơi làm việc lại hẻo
lánh vắng vẻ, uất ức và bất đắc chí. Không lâu sau cũng cáo quan về nhà.
Từ Bằng Tử sống trong cảnh nghèo túng. Đến năm mười tám tuổi anh được
cử đi học và cùng năm ấy anh lấy vợ, vợ tên là Vương thị, vợ anh cũng
thuộc dòng dõi con nhà quan lại, cũng biết việc đọc sách là cao thượng. Từ
Bằng Tử sinh trưởng trong một gia đình quan lại, suốt ngày chỉ khư khư
cầm quyển sách trong tay, không hề biết gì đến chuyện ham làm, miệng ăn
núi lở, lâu ngày rồi cũng phải bán mấy ngôi nhà của người ông để lại khi
còn làm quan. Rồi sau đó lại bán mấy mẫu ruộng của ông để lại. Cuối cùng
chỉ còn trơ lại một ngôi nhà cổ, đấy là nơi dấy nghiệp của ông anh và gia
đình anh đang sống, không thể động tới. Cũng mừng là hai kỳ thi nhất nhị
trường anh không đến nỗi trượt. Song mấy kỳ thi sau anh cũng không được
đứng đầu bảng. Nói đến tài văn chương thì anh cũng là người xuất sắc.
Năm ấy có khoa thi, anh ở nhà đọc sách, tối đến nhân lúc nghỉ ngơi anh nói
với vợ :
- Phen này nhất định đỗ.
- Làm sao mà anh biết được?
- Những đề về "Tứ Thư” anh đều chuẩn bị hết rồi, còn đề mục lớn nhỏ
trong kinh "Xuân Thu” anh cũng làm rồi. Về phương diện này, bạn bè thi
cử không ai hơn anh được. lần này không những đỗ mà anh còn đỗ cao, ít
ra là xếp từ thứ năm trở lên, chứ không chịu đứng sau. Em hãy kiên tâm
chờ hơn một tháng nữa, lúc đó em sẽ đàng hoàng là một bà cử.
Vương thị nói:
- Không biết vận nhà mình sẽ thế nào, thi mấy khoa liền mà không đỗ, lại
không làm gì để sinh sôi nảy nở thêm được, ruộng vườn đã bán sạch chỉ
còn lại ngôi nhà cũ. Khoa này mà không đỗ thì đành phải tìm người khác
thay em. Em chỉ cầu mong anh phúc lộc và văn chương đều được cả đôi
đàng. Anh sẽ làm rạng rỡ tổ tông, khiến cho vợ con thoát khỏi đói nghèo.
Em nguyện suốt đời sống nâu sồng đạm bạc vì chàng.