nghiêm túc xem chuyện gì sẽ xảy ra…
Điều duy nhất khiến anh yên tâm và sung sướng là Guliumcan không hề
trách móc hoặc kêu ca anh về việc anh phải làm công việc chăn cừu suốt
năm, không có ngày nghỉ và không được nghỉ phép. Không thể để mặc đàn
cừu được, không thể đóng mở như đóng mở cầu dao được, đàn cừu bao giờ
cũng cần được chăm sóc suốt ngày đêm. Thành thử dù có xoay như chong
chóng nữa cũng không xuể. Không phải vì không có người mà bởi vì người
ta không muốn làm việc. Nhưng tại sao lại như vậy? Không thể sống mà
không lao động kia mà? Sống mà không lao động chẳng khác gì cái chết.
Phải chăng là phải sống và lao động theo cách khác? Vấn đề nan giải nhất
là lấy đâu ra những người chuyên làm việc tại những trại sinh sản để chăm
nom lũ cừu non mới đẻ. Thanh niên lại không muốn đến những nơi đó làm
việc. Tại đấy phải túc trực suốt ngày đêm, phải chăm sóc lứa cừu non không
phải vì bị doạ nạt mà là vì trách nhiệm, vì lương tâm, do đó không thể
cưỡng bức thanh niên đến đấy được. Thanh niên hiện nay không muốn dấn
mình vào chỗ bẩn thỉu, và không muốn sống tách biệt. Hơn nữa tiền công ở
đó lại thấp. Ở thành phố, nếu làm tám tiếng một ngày trong nhà máy hoặc
trên công trường, họ có thể kiếm được nhiều hơn nhiều.
“Chúng ta thì sao? Chúng ta suốt đời làm việc quần quật ở nơi nào cần
đến sức lao động chứ có phải ở nơi nào kiếm được nhiều tiền đâu? Vậy mà
bây giờ, khi đến lượt tụi trẻ phải đảm đương công việc thì chẳng trông
mong được mấy vào chúng – chúng không biết xấu hổ cũng chẳng còn
lương tâm gì nữa”. Các cụ già bực bội nói như vậy. Sự xung đột này – sự
xung đột dần dần đưa đến chỗ các thế hệ không hiểu nhau và xa cách nhau
– đã từ lâu làm mọi người phiền muộn.
Và trong tâm trí Bôxton lại nổi lên một câu chuyện cũ, khi ấy anh đã
không kìm mình được. Thật uổng công, anh lại dành cả bài phát biểu của
anh để chứng minh rằng con người phải làm việc như làm việc cho chính
