ĐÔI BẠN CHÂN TÌNH - Trang 127

lại bức vẽ, bèn ra sân ngồi lên thành bồn nước, y nhìn một tia nước nhỏ chảy
không ngừng qua một ông máng rồi rớt xuống cái bồn sân bằng đá, dòng
nước đổ xuống tạo ra những làn sóng lăn tăn, kéo theo một chút không khí
xuống sâu, không khí luôn luôn nổi lên thành những bong bóng trắng như
hạt trai. Y trông thấy bóng mình dưới mặt nước và nghĩ rằng gã Goldmund
dưới đáy nước đang nhìn mình không còn là gã Goldmund ở tu viện hay
Goldmund của Lydia, cũng không còn là gã Goldmund ở trong rừng. Y tự
nhủ rằng mình cũng như tất cả mọi người trôi theo dòng sông và biến đổi
luôn luôn để rồi có ngày tan rã, còn như hình ảnh của nghệ sĩ tạo ra sẽ còn
lại mãi mãi không thay đổi.
Y cho rằng có lẽ nguồn gốc của mỹ thuật, có thể là của mọi tư tưởng, đều do
bởi con người sợ chết mà ra. Chúng ta lo sợ, chúng ta rùng mình trước cảnh
tang thương biến đổi của sự vật, chúng ta buồn rầu mà trông hoa tàn, lá rụng
hàng năm, và chúng ta nhận thấy đời người gang tấc, chẳng mấy lúc chúng
ta cũng héo tàn, Khi chúng ta tạo ra hình như một họa sĩ hay tìm ra ý tưởng
và luật lệ như một nhà tư tưởng, chúng ta hành động để cứu vãn cái gì giữa
cuộc nhảy múa của ma quỷ, để ghi lại cái gì có đời sống lâu dài hơn ta.
Người đàn bà làm mẫu cho ông thầy khắc tượng Thánh Mẫu có lẽ đã già nua
hay chết rồi, và chẳng bao lâu ông thầy này cũng chết, kẻ khác sẽ đến ở nhà
này, sử dụng bàn ăn của thầy, nhưng tác phẩm của thầy còn đó, còn trong
giáo đường yên lặng của tu viện, nó còn rực rỡ hàng trăm năm hay hơn nữa,
nó vẫn còn đẹp như thế, vẫn mỉm cười buồn của tuổi trẻ thiên thu.
Y nghe tiếng người xuống cầu thang đi mau vào xưởng. Niklaus đi đi lại lại,
thỉnh thoảng nhìn bức vẽ của Goldmund, sau cùng ông dừng lại gần cửa sổ
và nói với giọng ngập ngừng khô khan: “Ở đây thường lệ người học nghề
phải mất bốn năm và cha mẹ phải đóng góp chút ít cho ông thầy.”
Ông ngừng nói. Goldmund nghĩ rằng ông thầy điêu khắc sợ y không có gì
trả thầy để học nghề. Y vội lấy trong túi ra một con dao cắt tà áo lấy đồng
tiền vàng ra. Niklaus nhìn y mà ngạc nhiên, ông phì cười lúc y đưa đồng tiền
cho ông. Ông nói:
“À, ra cậu hiểu như thế! Thôi cậu cứ giữ lấy tiền, và nghe đây. Đây tôi nói
thường lệ trong nghiệp phường. Nhưng tôi không phải người như những ông