ĐÔI BẠN CHÂN TÌNH - Trang 135

nghệ sĩ sẽ vô giá trị nếu nghệ thuật không chói lọi như mặt trời, mạnh bạo
như vũ bão, nếu nghệ thuật chỉ để điểm tô, chỉ đem lại sự thỏa mãn, chỉ đem
lại những sự vui thích nhỏ nhặt. Y tìm cái khác ở nghệ thuật thếp vàng một
cái vương miện trên đầu Thánh Nữ ĐồngTrinh, trạm trổ tinh vi không phải
là cống việc của y dù trả công rất đắt. Tại sao Niklaus nhận hết những món
hàng đặt ấy? Tại sao ông có hai người thợ bạn? Tại sao ông chịu khó ngồi
hàng giờ nghe các cố vấn hay các bề trên tu viện, tay cầm thước đo, đặt làm
một cái cổng hay một cái giảng đài? Vì hai lẽ, hai lẽ thấp hèn: ông muốn giữ
địa vị một nghệ sĩ tiếng tăm rất nhiều khách hàng và ông muốn kiếm nhiều
tiền; tiền bạc không phải để kinh doanh hay để mua lấy thú vui, mà chỉ để
dành cho con gái một gia tài kếch xù, để mua sắm tư trang, cổ áo đăng ten,
áo gấm, giường cưới gỗ hồ đào với chăn nệm đắt tiền! Làm như cô con gái
không thể nào được tình yêu trong bất cứ ổ rơm nào!
Nghĩ đến đấy y cảm thấy máu me sôi sùng sục trong người, y nổi tính kiêu
căng của, những kẻ không nhà, y khinh bỉ những người định cư, có của.
Nhiều khi y ghê tởm nghề nghiệp và ông thầy, những muốn bỏ đi.
Còn như ông thầy, cũng đã hơn một lần ông lấy làm cay đắng mà hối hận
rằng đã chót cưu mang người thanh niên bất trắc này để lắm phen ông phải
nhẫn nại lắm mới chịu đựng nổi. Những điều ông nghe nói về Goldmund, y
chẳng quan tâm đến tiền bạc của cải mà hoang toàng, trai gái, đánh lộn luôn
luôn, những điều đó không thể làm ông bớt áy náy về y; té ra ông đã đem về
nhà ông một gã du đãng tứ chiếng giang hồ, một người có tư cách ngờ vực.
Ông cũng không lạ gì khóe mắt gã du đãng ấy nhìn con gái ông. Ông nhẫn
nại chịu đựng y một cách đáng khen không phải vì bổn phận hay vì nhút
nhát, nhưng vì ông thấy bức tượng Thánh Jean đã làm được kha khá. ông
thấy tâm ý mình hợp với y và quý mến y nhưng không chịu tự nhận hẳn như
thế; chàng du đãng ở rừng ra đến nhà ông chỉ làm việc chậm chạp thất
thường nhưng kiên trì và tin ở sức mình, khuôn mặt vị thánh đó dần dần
xuất hiện từ bức vẽ đầu tiên của y tuy còn vụng về nhưng đẹp đẽ và cảm
động, chính vì thích bức vẽ ấy mà ông giữ y lại. Mặc dầu y ngông cuồng và
bỏ dở công việc luôn, Niklaus cũng chắc chắn là sẽ có ngày y làm xong, Đó
sẽ là tác phẩm mà chưa bao giờ một người thợ bạn của ông làm nổi, mà