ĐÔI BẠN CHÂN TÌNH - Trang 9

ông thánh nhưng ông không phải là nhà bác học. Tính tình giản dị của ông là
tài đức của ông, nhưng ông kém chữ La Tinh và không biết một chữ Hy Lạp
nào.
Một số ít người có dịp mỉm cười về tính giản dị của viện trưởng thì lại thán
phục Narziss, đứa trẻ thần đồng, gã thanh niên bảnh trai, tiếng Hy Lạp thật
giỏi, phong cách hào hoa, hai mắt trầm tư yên lặng và sắc bén, hai môi mỏng
dính nghiêm nghị. Các nhà bác học yêu mến chàng vì chàng hiểu biết tường
tận tiếng Hy Lạp, gần như hết thảy mọi người mến trọng chàng cao thượng
và ý nhị, nhiều người lấy làm vui sướng được giao du với chàng. Nhiều
người tỏ ra cay nghiệt với chàng vì chàng quả quyết tự tin và đối xử nhã
nhặn.
Vị viện trưởng và chàng giáo sinh mỗi người có phong cách riêng để tạo uy
thế và được mọi người cảm phục, mỗi người có những ưu tư riêng. Họ cảm
thấy họ gần nhau, thu hút lẫn nhau hơn đối với người khác trong tu viện; tuy
nhiên họ không tìm thấy con đường đi sâu vào tâm tình của nhau, trước mặt
nhau thì trái tim họ không hề rung động. Đối với gã thanh niên, viện trưởng
rất thận trọng, rất nể vì, gã cũng đem lại cho ông nhiều mối lo âu, ông phải
đối phó với một tâm hồn tế nhị hiếm có, một linh hồn già dặn sớm, có lẽ là
một linh hồn lâm nguy. Người thanh niên chấp nhận hết thảy các huấn lệnh,
các lời khuyên bảo, các lời khen tặng của viện trưởng, thái độ của y không ai
chê trách được, y không phản đối bao giờ; và cũng không bao giờ bị ép buộc
cái gì; viện trưởng phán đoán ý rất đúng, khuyết điểm duy nhất của y chỉ là
tính kiêu căng, nhưng y biết giấu giếm tật xấu một cách tuyệt diệu. Người ta
không thể chê trách y được điều gì, y là người hoàn toàn, y hơn cả mọi
người. Nhưng y không có nhiều bạn thân thiết, phẩm chất lỗi lạc ngăn cách
y với mọi người như một bầu không khí lạnh lùng.
Nhân một bữa y xưng tội, bề trên bảo y rằng: “Naziss này, tôi biết tôi có lỗi
đã xét đoán anh nghiêm khắc quá. Tôi thường cho anh là người kiêu căng,
có lẽ tôi xét đoán anh không được công bình. Anh sống cô độc, anh được
người ta thán phục nhưng anh không có bạn thân. Đôi khi tôi cũng muốn có
cớ để chê trách anh, nhưng tôi không tìm được cớ nào cả. Tôi muốn thỉnh