ĐOẠN KẾT
S
au khi nghĩa quân thất trận tản mát chạy trốn, Đại tá Maillard còn đóng
ở núi Phao hai hôm nữa để hoàn tất công việc tảo thanh. Những ổ kháng
chiến bị phá tan tành, nhiều nghĩa quân bị thương được băng bó và đưa về
Hà Nội. Ngoài ra còn bắt thêm được một số tù binh và hai trăm khẩu súng
trường đạn dược và một chiếc xe vận tải của nhà binh Pháp đã hư hỏng.
Biết chắc là Đội Cấn đã thoát khỏi vòng vây, Đại tá báo tin cho các đồn ở
Đông Triều, Chi Ngãi biết đề phòng. Đoạn rút quân về đóng ở đồn Phao.
Sau trận ấy, các báo đều đăng ở trang đầu những tin tức chiến sự thắng
lợi và quả quyết là Đội Cấn đã chết rồi. Một nhà phóng viên dám tuyên bố
chính mắt mình đã trông thấy Đội Cấn nằm giữa vũng máu, và in cả bức
ảnh lên báo. Dân chúng yên trí là thực không sợ chiến sự tái diễn nữa
nhưng cũng không khỏi phàn nàn cho cuộc cách mạng mới thoát thai đã bị
bóp chết sau một thời gian ngắn ngủi. Trong khi ấy, ba người vẫn phải lẩn
lút trong rừng, vừa đói vừa rét, cái cảnh anh hùng mạt lộ nghĩ thật muôn
vàn cơ cực.
Ngày l tháng 1 năm 1918, Đội Cấn kiệt sức quá, ngồi nghỉ dưới gốc cây.
Máu ở vết thương vẫn chảy hoài, hai bàn chân bị sưng lên đau khó chịu.
Đội Cấn tựa lưng vào gốc cây mắt nhắm nghiền. Thành và Trà ngồi hai
bên, thỉnh thoảng lại nhìn Cấn mà thở dài.
Thốt nhiên, Cấn mở mắt, kêu khát nước. Thành đứng dậy cầm cái mũ sắt
của Cấn đi ra suối lấy nước. Uống xong. Cấn đã thấy hơi tỉnh táo, cầm tay
Thành nói:
- Chúng ta hội họp nhau có lẽ là lần cuối cùng. Một sự thất bại đau đớn
đã làm cho tôi không muốn sống nữa...
Thành và Trà cảm động quá cúi mặt xuống, Cấn tiếp:
