Nam Cao
Đôi lứa xứng đôi
Cái chết của con Mực
Người ta định giết Mực đã lâu rồi. Mực là con già hơn
trong hai con chó của nhà. Nhưng lại cũng là con nhiều
nết xấu. Nó tục ăn: cũng là thường, vì nó là con chó. Nó
nhiều vắt: thì nó khổ! Nó hay cắn càn: ấy là cái khó chịu
của bọn ăn mày. Nhưng nó lại sủa như một con gà gáy: cái
này thì không thể tha thứ được.
Thoạt tiên, người ta định ngày chết cho nó vào dịp Thanh Minh. May cho
nó, bà chủ nhà bị ốm. Rồi thì là Tết tháng Năm. Bỗng nhiên đứa con út của
bà hơi ươn mình: bà phải kiêng để lấy sữa lành cho con bú. Sau hết người
ta nhất định thịt nó vào ngày rằm tháng Bảy, ai ốm mặc. Nhưng lần này
Mực vẫn còn thoát nạn. Và thoát nạn là vì nhờ có Du. Người con cả ở xa
xôi ấy vừa viết giấy báo: sắp về. Bà mẹ mừng như tìm được một vật quý bị
rơi. Thế là người ta nhất định lùi ngày xử con Mực lại...
Bây giờ thì Du về rồi. Chiều hôm qua con người phóng đãng ấy đã khệ nệ
xách cái va-li rất nặng bước vào sân, miệng nở cười, mặt đỏ. Cái nhà tranh,
mấy cây cau hình như vừa đúng thẳng hơn lên để chào chàng. Rồi đến lũ
em ầm ỹ đẩy mành chạy òa ra, và bà mẹ mừng quá, cười và khóc. Nhưng
kẻ lên tiếng trước nhất là con Mực. Con chó già nua ấy rít lên cái thứ tiếng
gà gáy của nó và chạy lại Du. Bà mẹ thét lên và lũ em chửi những câu thô
tục. Du thấy mắt hình như ướt nước. Chàng bỡ ngỡ nhìn mọi người...
- Hình như mẹ không được khỏe... Ồ các em đã lớn cả rồi: Thanh, Tú, đứa
nào đây? À, Thảo con chuột nhắt! Trông Thảo xinh quá nhỉ? À! Con Mực,
vẫn con chó ngày ấy đấy à? Trông nó già đi tệ!...
Con chó đã nhận ra người chủ cũ. Nó đứng lặng vẫy đuôi, đầu cúi xuống,
hai mắt nhèm ương ướt nhìn đất, như tủi phận. Du ái ngại: đó là người bạn
lặng lẽ, thui thủi bên chàng những năm xưa, khi đêm vắng chàng ngồi nhìn
