Hắn đọc, ngẫm nghĩ, tìm tòi, nhận xét và suy tưởng không biết chán.
Ðối với hắn lúc ấy, nghệ thuật là tất cả; ngoài nghệ thuật không còn gì đáng
quan tâm nữa. Hắn băn khoăn nghĩ đến một tác phẩm nó sẽ làm mờ hết các
tác phẩm khác cùng ra một thời...
Thế rồi, khi đã ghép đời Từ vào cuộc đời của hắn, hắn có cả một gia
đình phải chăm lo. Hắn hiểu thế nào là giá trị của đồng tiền; hắn hiểu
những nỗi đau khổ của một kẻ đàn ông khi thấy vợ con mình đói rách.
Những bận rộn tẹp nhẹp, vô nghĩa lý, nhưng không thể không nghĩ tới,
ngốn một phần lớn thì giờ của hắn. Hắn phải cho in nhiều cuốn văn viết vội
vàng. Hắn phải viết những bài báo để người ta đọc rồi quên ngay sau lúc
đọc. Rồi mỗi lần đọc lại một cuốn sách hay một đoạn văn ký tên mình, hắn
lại đỏ mặt lên, cau mày, nghiến răng vò nát sách và mắng mình như một
thằng khốn nạn...
Khốn nạn! Khốn nạn! Khốn nạn thay cho hắn! Bởi vì chính hắn là một
thằng khốn nạn! Hắn chính là một kẻ bất lương! Sự cẩu thả trong bất cứ
nghề gì cũng là một sự bất lương rồi. Nhưng sự cẩu thả trong văn chương
thì thật là đê tiện.
Chao ôi! Hắn đã viết những gì? Toàn những cái vô vị, nhạt nhẽo, gợi
những tình cảm rất nhẹ, rất nông, diễn một vài ý rất thông thường quấy
loãng trong một thứ văn bằng phẳng và quá ư dễ dãi. Hắn chẳng đem một
chút mới lạ gì đến văn chương. Thế nghĩa là hắn là một kẻ vô ích, một
người thừa.
Văn chương không cần đến những người thợ khéo tay, làm theo một
vài kiểu mẫu đưa cho. Văn chương chỉ dung nạp những người biết đào sâu,
biết tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi, và sáng tạo những cái gì chưa
có...
