Hắn nghĩ thế và buồn lắm, buồn lắm! Còn gì buồn hơn chính mình lại
chán mình? Còn gì đau đớn hơn cho một kẻ vẫn khát khao làm một cái gì
nâng cao giá trị đời sống của mình, mà kết cục chẳng làm được cái gì, chỉ
những lo cơm áo mà đủ mệt? Hắn để mặc vợ con khổ sở ư? Hắn bỏ liều,
hắn ruồng rẫy chúng, hắn hy sinh như người ta vẫn nói ư?
Ðã một vài lần hắn thấy ý nghĩ trên đây thoáng qua đầu. Và hắn nghĩ
đến câu nói hùng hồn của một nhà triết học kia: "Phải biết ác, biết tàn nhẫn
để sống cho mạnh mẽ". Nhưng hắn lại nghĩ thêm rằng: Từ rất đáng yêu, rất
đáng thương, hắn có thể hy sinh tình yêu, thứ tình yêu vị kỷ đi; nhưng hắn
không thể bỏ lòng thương; có lẽ hắn nhu nhược, hèn nhát, tầm thường,
nhưng hắn vẫn còn được là người: hắn là người chứ không phải là một thứ
quái vật bị sai khiến bởi lòng tự ái.
Kẻ mạnh không phải là kẻ giẫm lên vai kẻ khác để thỏa mãn lòng ích
kỷ. Kẻ mạnh chính là kẻ giúp đỡ kẻ khác trên đôi vai mình. Và lại hèn biết
bao là một thằng con trai không nuôi nổi vợ, con thì còn mong làm nên trò
gì nữa?...
Hắn tự bảo: "Ta đành phí đi một vài năm để kiếm tiền. Khi Từ đã có
một số vốn con để làm ăn! Sự sinh hoạt lúc này chẳng dễ dàng đâu!".
Từ khi đứa con này chưa kịp lớn lên, đứa con khác đã vội ra, mà đứa
con nào cũng nhiều đẹn, nhiều sài, quấy rức, khóc mếu suốt ngày đêm và
quanh năm uống thuốc.
Từ săn sóc chúng đã đủ ốm người rồi, chẳng còn có thể làm thêm một
việc khác nữa. Hộ điên người lên vì phải xoay tiền. Hắn còn điên lên vì con
khóc, nhà không lúc nào được yên tĩnh để cho hắn viết hay đọc sách. Hắn
thấy mình khổ quá, bực bội quá. Hắn trở nên cau có và gắt gỏng. Hắn gắt
gỏng với con, với vợ, với bất cứ ai, với chính mình.
