Quán chiếu là một pháp hành quan trọng. Nếu chúng ta không thực
hành quán chiếu thì trí tuệ không thể phát sinh. Đức Phật dạy chúng ta
phải quán chiếu và trải nghiệm sự vật đến mức độ mà chúng ta có thể tự
mình thấy rõ ràng như thế. Chỉ đến khi đó chúng ta mới có chỗ nương trú
đích thực. Đức Phật chẳng bao giờ dạy ta nương trú vào những thứ mà
bản thân ta không thể nhìn thấy hay thực hành.
Nếu chúng ta thực sự muốn thoát khỏi khổ đau, thì ta phải thực sự tu
tập, phải có nỗ lực chân chánh. Chúng ta phải tập buông xả, bắt đầu với
những thứ bên ngoài và dần đi vào bên trong. Chúng ta phải tự giải thoát
mình khỏi ảo tưởng do các dục lạc quyến rũ tạo ra.
Điều quan trọng trong việc buông xả là chúng ta phải thấy được mặt
tiêu cực của những gì ta buông xả. Chỉ khi đó ta mới có thể thực sự
buông xả một lần và mãi mãi. Nếu không thấy được sự tiêu cực, thì
chúng ta vẫn bám víu và tiếc nuối dầu đã buông xả.
Nếu muốn buông xả điều gì, chúng ta phải thấy được mặt tiêu cực
của nó. Nếu chúng ta chỉ tự nhủ mình, “Hãy buông xả, hãy buông xả”,
thì tâm sẽ không dễ dàng nghe theo. Chúng ta phải thực sự nhìn thấy mối
hiểm họa trong cái mà chúng ta đang bám víu vào, sau đó thì tâm sẽ tự
buông xả lúc thích hợp. Cũng như khi tay chạm vào lửa, khi cảm thấy
nóng, thì ta tự động buông tay ra và chẳng bao giờ chạm vào nó nữa.
Rất khó nhìn ra được những mặt tiêu cực của ái dục, và càng khó
hơn đối với những thứ vi tế hơn, như là cảm giác về ngã.
Lúc mới bắt đầu tu tập, chúng ta phải rèn luyện cách nào để kiềm
chế lời nói và hành động của mình - tiêu chuẩn của đức hạnh - để chúng
ta có thể giữ cho lời nói và hành động của mình ở mức độ bình thường,
điểm tĩnh và có kiểm soát. Bằng cách đó, tâm sẽ không chạy theo uy lực
của các uế nhiễm thô tháo. Khi sân giận, hung bạo chực phát khởi, trước
hết phải dừng chúng lại bằng sức mạnh của kham nhẫn. Sau khi chúng ta
đã có thể tập nhẫn nhịn một thời gian, thì nội tâm của chúng ta sẽ đạt
được sức mạnh mà nó cần để phát triển sự cảm nhận về đúng, sai, và qua
đó chúng ta sẽ nhìn ra được giá trị của sự kham nhẫn. Đó thực sự là một
điều tuyệt vời!
Khi chúng ta hành thiện, hãy để cái thiện đó hòa đồng với thiên
nhiên. Đừng bám vào ý nghĩ rằng chúng ta tốt. Nếu chúng ta bám víu
vào ý nghĩ rằng chúng ta là người tốt, nó sẽ khiến rất nhiều thứ chấp thủ
khác phát khởi.
Khi tâm không tự ái hay ngã mạn bị khiển trách, nó sẽ co mình lại
giống như một con bò bị đánh bằng gậy. Cảm giác về ngã sẽ biến mất
ngay trước mắt chúng ta. Một con bò được huấn luyện tốt, dầu thấy bóng
của cây roi, vẫn đứng yên và tự tại, sẵn sàng hoàn thành những gì nó đã
