Nếp Sống Cơ Bản
Điều quan trọng nhất trong cuộc sống hằng ngày của người thực
hành Pháp (Dhamma) là gìn giữ giới luật và quan tâm đến chúng còn
hơn cả mạng sống của mình –gìn giữ chúng để các vị Thánh Thiện ngợi
khen. Nếu ta không có sự kính trọng như vậy đối với giới luật, thì các
thói hư tật xấu đối nghịch với các giới luật, sẽ trở thành những thói quen
hằng ngày của ta.
Những thiền sinh nào coi sự phạm giới là việc nhỏ, không đáng kể,
sẽ hoàn toàn làm hỏng sự tu tập của mình. Nếu ta không thể thực hành
những điều căn bản này trong bước đầu thực hành Pháp, thì nó sẽ làm hư
hoại tất cả những phẩm chất mà ta đang cố gắng phát triển trong các
bước kế tiếp. Đó là lý do tại sao ta phải gìn giữ giới luật như một nền
tảng căn bản và luôn tự kiểm soát bản thân xem có hành động nào phạm
giới. Chỉ có như vậy, thì ta mới được lợi ích từ việc tu tập, nhắm loại trừ
khổ đau ngày càng chính xác hơn.
Nếu ta chỉ hành động theo sự ham muốn và tham đắm của bản ngã
mà không sợ lửa uế nhiễm, thì chúng ta sẽ phải chịu đau khổ không chỉ ở
kiếp sống này mà cả ở những kiếp sống tương lai. Nếu chúng ta không
có lương tâm – cảm giác xấu hổ khi nghĩ tới việc thực hiện các hành
động xấu và sợ hãi các hậu quả- thì sự tu tập của ta sẽ ngày càng thối lui.
Khi người ta sống không lề lối -không có cả những đạo đức cơ bản
do giới luật đề ra- thì không có cách gì họ có thể đạt được thanh tịnh.
Chúng ta cần phải quán sát bản thân: Hiện tại chúng ta đang phạm giới
trong tư tưởng, lời nói và hành động bằng cách nào? Nếu ta chỉ để mọi
thứ trôi qua, mà không hề có ý định quán sát bản thân để xem xét các tai
hại đến từ việc vi phạm giới, chạy theo uế nhiễm, thì công phu tu tập của
ta ngày càng thoái hóa. Thay vì hủy diệt nhiễm ô, đau khổ, nó lại cúi đầu
trước uy lực của chúng. Nếu đó là sự thật, thì tai hại sẽ như thế nào? Tâm
đã bị lệ thuộc đến mức độ nào? Đây là những điều mà chúng ta phải tự
khám phá. Làm được như thế, thì công phu tu hành tự quán chiếu đối với
những vấn đề phức tạp hơn sẽ có kết quả mỹ mãn, và chúng ta sẽ không
bị lạc đường, sai lối. Vì lý do này, bất cứ khi nào tham ái hay nhiễm ô
xuất hiện trong hành động của mình, chúng ta phải chận bắt được nó và
quán sát xem điều gì đang diễn ra trong tâm.
Khi chúng ta có thể nhận thức với tâm thực sự chánh niệm tỉnh giác,
ta sẽ thấy được nọc độc và sức mạnh của uế nhiễm. Ta sẽ cảm thấy chán
ngán chúng, muốn hủy diệt chúng càng nhiều càng tốt. Nhưng nếu ta
