— Họ đã ra kia kìa!
Phắt dậy, Thông bước vội tới khuôn cửa sổ. Hai người phái viên đang đi
qua sân. Bọn gia nhân đứng túm tụm trên bờ hè mắt dõi theo họ không giấu
nổi vẻ thán phục và thiện cảm.
III
C
on ngựa hồng non tuổi, chân rất bấy, Pao thả nó ở chân dốc, rồi đi bộ về
làng.
Vàng vàng mặt trời, Pao đã sắp tới cổng làng. Cách cổng làng hơn chục
bước chân, có một tấm ván gỗ và những túm chân hương, dấu vết lễ tủa
cheo của người nào đó có con ốm cầu cúng người qua đường đỡ đầu linh
hồn cho đứa trẻ.
Ở cổng làng, chính giữa đường, ai đã đặt một cây cung, xung quanh cắm
mấy lá cờ giấy trắng nhỏ bằng bàn tay một. Pao leo lên một cái gò đá. Đỉnh
gò có ba nóc nhà. Bùn đen nhẫy khoảng sân rộng, ở đó lù lù hai ngôi mộ
mới xếp đá. Một đám trẻ từ sau một ngôi mộ chạy ra. Pao kinh ngạc. Đứa
nào cũng trần truồng, da thịt trát đặc bùn đen. Chúng trát bùng để dọa ma.
Ma gì? Hay để chữa bệnh? Nhìn chúng Pao bỗng thấy buồn xỉu.
Làng buồn quá! Mười chín năm nay, từ lúc bằng quả bí đao tới giờ biết
ngẩn ngơ khi nghe chim mi hót, biết khiến ngựa dữ, sao bỗng thấy làng
quen thuộc mà buồn thế! Sau cái cột đá ông tổ dựng năm Bính Thìn khi
chuyển cơ ngơi tới đây, là sáu chục nóc nhà xúm xít, xam xám một màu cỏ
chết.
Chợt có tiếng hát trẻ con. Pao nhìn sang bên trái. Dưới bóng một cây
trám lớn, hơn chục đứa trẻ cũng trần trụi như ong non, mình trát đất, đang
đùa nghịch trên bãi cỏ. Bãi cỏ đầy lá chuối, lá dong, cơm rơi vãi. Ba đứa bé
đang ngồi trước cái bàn thờ ở gốc cây, hát vang vang: "Thủ ti pu khai khẩu,
lao hủ pu giao câu”
Một đứa khác đang kéo một con trâu trắng ở khu rừng cấm ra, miệng
nghêu ngao:
