Lồ ra sân. Cái sân vàng ửng màu bột ngô. Nắng chếch từ đầu hồi. Ban
ngày nhìn căn nhà mới thấy nó to và dài. Nó nằm theo hướng đông-tây,
ngọn đòn tay trỏ hết về phía đông. Chuồng trâu, chuồng bò, chuồng ngựa,
chuồng lợn, chuồng dê ở phía trái, san sát một vệt dài, cao ráo, chắc chắn.
Bên phải là vườn đào, toàn loại đào tơ, gốc cành nhẵn nhụi. Một đường ống
gồm các thân trúc lớn, thông mấu lồng nhau hai đầu âm dương, từ trên đỉnh
núi sau nhà về, len lỏi qua vườn đào, rót nước xuống cái thùng gỗ thông
vàng chươi chưởi. Ngoài khu vườn đào là nơi trồng đao giềng, mùa này trổ
búp đỏ chon chót.
Trâu đã thả. Gà vịt tao tác, inh ỏi. Dê đang ra chuồng. Hơn ba chục con
lồng ra là nhảy tâng tâng lên cái bờ rào đá cao vượt đầu người, chạy một
vòng tròn bao quanh toàn bộ khu nhà mang phong vẻ một trang ấp phú hộ.
Lão Pláy mặc cái áo lanh thô không nhuộm, khuy là dây gai, đang ngồi
lấy dầu tây bóp cái chân đau cho con ngựa hai tuổi. Chuồng bên cạnh, một
con ngựa đực màu tía bồ quân đang thò cổ ra khỏi gióng, kêu brừ brừ, chân
giậm giật. Lão già chửi con ngựa tía một câu, rồi ngoảnh ra sân:
— Seo Lở! Mày ra cho con ngựa tía hộ tao một trận đi? Mẹ nó! Hỗn
quá! Tao cưỡi mà nó còn dám húc bụi, suýt nữa thì rơi xuống vực.
Lồ nghĩ: “Ông thì có chịu thua ai, từ con ngựa!" Rồi nhẩn nha đi lại cạnh
cái chuồng:
— Con tía mới tậu, hả ông?
— Thằng bố mày đem con nâu đi đổi. Bảo đổi lấy ngựa cái. Uống rượu
lại để rượu nó uống người, nhìn không ra, lại rước con đực bất kham này
về. Tao giã cho bố mày một trận mà nó vẫn chưa chịu đem đi đổi con khác.
Lồ kéo con tía ra sân. Quả là một con ngựa dữ. Bờm nó dựng như bàn
chải. Con mắt nó xanh lét ma quái. Nó chun mình lại, không chịu đi. Lồ
kéo mạnh nó mới toại móng trượt theo, tới giữa sân nó đứng chúm trên bốn
vó chụm khít, gằm mặt, nhe răng, khịt khịt mũi dọa người.
— Chuýt! — Lồ vung tay. Sợi dây da trâu săn quắt tung lên, loằng
ngoằng, bổ xuống, trúng mặt con ngựa.
Bị đòn bất ngờ, con ngựa giật mình, lui lại, rống hực hực. Nó kéo Lồ lùi
theo. Lồ lùi theo nó, nhưng cánh tay vẫn vung roi rất dẻo. Cái roi da như có
