Ông Huyền giơ tay vẫy.
Hai người đi theo đường phố ra bến đò. Tháng mười một rồi, heo may đã
về. Bàng đang đỏ cháy mỗi phiến lá. Và trên những mái nhà, lá dạ hương
khô, mỗi bận có gió lại cuốn chạy rào rào, nghe khô lạnh xao xác. Một năm
đã qua. Mới ngày nào mùa xuân tưng bừng vui giải phóng. Rồi mùa hạ về.
Và mà thu vàng óng những vệt mây chiều.
Phố đã vắng. Tiếng xe bò lăn lục cục, ót ét dội từ đầu phố lại, rõ mồn
một. Những chuyến tản cư cuối cùng. Thằng Tây đã ở cách thị xã hơn năm
mươi cây số. Cái phố quen thuộc bỗng trở nên xa lạ. Cái phố mà Huyền
buổi rạng đông nào cũng tập thể dục chạy qua. Cái phố mà ông Bằng ngày
nào cũng đi qua để đến trụ sở ủy ban. Giờ, nó vắng lặng đến nôn nao. Đi cả
rồi! Chao ôi! Những ngày sôi nổi tiếng trống, tiếng còi, nhộn nhịp buổi
khai hội, ngày tổng vệ sinh, đêm học bình dân. Cả đời ông Bằng đó là
những ngày đáng nhớ nhất. Ông là chủ tịch ủy ban thị trấn. Cái xe đạp tàng
của ông bon bon khắp các phố phường. Độc lập ở trong tay rồi. Thật bõ
những lúc bầm gan, tím ruột nhìn lũ đầu trâu mặt ngựa nghênh ngang vênh
vác ngoài đường phố.
“Ùng!” Hai người dừng lại ở trước khách sạn Tứ Xuyên thì nghe thấy
một tiếng nổ lớn. Nhìn ra, ở cái cầu Giời Ơi, khói đang bốc lên một cuộn
lớn. Tự vệ đang phá cầu. Phá! Tiêu thổ kháng chiến! Trên những mảng
tường lớn, dòng dòng những hàng chữ vôi: “Tản cư là kháng chiến!”. “Tản
cư là yêu nước”. “Không đi lính cho giặc”. “Không tiếp tế cho giặc”.
“Trường kỳ kháng chiến nhất định thắng lợi”. Hơn một chục anh thợ đang
cùng ôm một thanh sắt lớn theo nhịp hô thúc mạnh vào mảng tường nhà
Cercle. Mảng tường đang bong lớp vôi ngoài. Phía đồi cao, có tiếng nhà đổ.
Phá! Phá hết! Trên vôi gạch đổ nát, ta ngạo nghễ cười và ra đi. Ông Bằng
chợt nhớ tới một câu nói quen thuộc. Và nỗi hoài cảm ban nãy đã tiêu tan.
Ông lại phấn chấn. Phải rồi! Chính đã giao cho ông một nhiệm vụ mới, thật
nặng nề. Trưởng ty bưu điện tức là phải tổ chức ngay một đường dây bí mật
từ căn cứ kháng chiến đi các cơ sở và về với Trung ương. Cũng như Tâm
mới chuyển sang công tác chính trị, tức là ra mặt trận... Cuộc sống cách
mạng giờ đây mới thật sự bắt đầu. Nay mai đây, trong những vùng núi kia,
