(Tham-khảo) (Cương-mục) : tên là nghĩ-diến. Bạch-nghĩ là con mối
thuộc loại kiến, nhưng giống khác, là loại làm hại các sâu khác, hay sinh ở
chỗ ẩm ướt, về các miền ôn-đới và nhiệt-đới, loại mối có phân-biệt con đực
và con cái, lại có con chuyên làm việc, con chuyên giữ tổ. Đại-khái : con
đực và con cái thì có cánh, con làm việc (công-tác) thì vận đất làm tổ đục
cây đục cột, xà nhà, con giữ cửa tổ thì chuyên coi giữ ngoài cửa tổ, mối-đực
và mối-cái sinh sản ở trong, một thời-gian rất ngắn, có thể sinh được đến
mấy vạn trứng, sau khi đẻ trứng rồi thì mọc cánh bay đi, rồi biến thành sắc
đen mà chết dạc dần, tính kiến mối hay sợ than, dầu thầu-dầu, mà kỵ gà ác
(5 móng, lông xớp trắng) lấy đất mối đùn để làm thuốc được, nên lấy đất
mối ở cây thông. Chủ : trị mụn nhọt sưng độc, cùng với hoàng-đơn sao đen
tán nhỏ, hòa với dầu vừng bôi, đồ.
43. Bạch-thỏ-hoắc
白兔藿
(Tham-khảo) (Ngô-phổ) : có tên là bạch-cát. Bạch-thỏ-hoắc thuộc loại
cây bò leo, thân cây có lông trắng, lá trơn mà dầy, hay mọc và bò ở trên đất
núi, lá và cây đều làm thuốc được. Tháng 5, 6 lấy cây phơi nỏ để dùng. Tính
: đắng, bình không độc. Chủ : giải những chất độc lắm như : rắn, rết, ong,
sâu độc, chó ác và các loại côn-trùng độc, lại giải các chất độc ở rau ở thịt,
hay tất cả các thứ độc mà người ta không ăn được, nếu ăn nhầm phải thì
bạch-thỏ-hoắc có thể trừ được độc. Nếu nốt độc ở ngoài da thì tán nhỏ bôi
chỗ thường sẽ hết độc, nếu độc vào bụng nấu lấy nước để uống thì trừ được
độc.
(Đào-hoằng-cảnh) : bạch-thỏ-hoắc có công-dụng giải độc như thần,
không thuốc nào bì kịp.
