DÒNG SÔNG OAN NGHIỆT - Trang 145

vời và chỉ có bậc thiên tài như cụ mới đạt đến trình độ nghệ thuật và pháp
hạnh như thế.”
“Phải, pháp hạnh ấy của cụ tỏa sáng giữa một thời buổi nho giáo suy tàn từ
sau thời Hậu Lê. Ba cái nhân-trí-dũng của nhà nho đều không được cả ba:
nhân thì bất trí, trí thì bất nhân, và dũng thì thành liều lĩnh. Còn trong cuộc
sống bình thường hàng ngày, biểu hiện của liều lĩnh là cố chấp nơi kẻ sĩ và
ngoan cố nơi kẻ vũ phu…”
Có một phút, Mạnh Cường tưởng sư trụ trì đang nói câu này về chính ông
ta thì đúng hơn: một nhà sư bảo thủ và ngoan cố chứ không phải về nho
giáo suy tàn. Trong lúc nhà sư nói tiếp,
“Thôi chú về nghỉ và hãy luôn nhớ rằng Phật giáo hôm nay tranh đấu để
vực dậy đạo đức dân tộc, xây dựng lại một thời đại thái bình an lạc, có từ bi
có trí huệ. Lúc đó Phật trị chứ không phải nhân trị như hiện nay.”
“Dạ con xin phép sư thầy về nghỉ.”
Nói xong Mạnh Cường cúi người đi ra thụt lùi theo đúng phép tắc. Rồi
chàng đi qua hành lang đến nhà kho lấy chiếu mền để về chính điện ngủ
nghê. Bên ngoài trời đã tối đen mờ ảo; ánh trăng non gợi trong lòng chàng
một mối u hoài xa vắng, có một phút chàng cảm thấy lòng mình nặng trĩu
như một nghiệp lực vô hình đè xuống tâm can. Trong nghiệp lực ấy có cả
cộng nghiệp của “Bồ tát cứu tinh dân tộc” và “Pháp hạnh thượng thừa” của
Nguyễn Du. Rồi như một tia chớp lóe lên trong đêm vần vũ, Mạnh Cường
tự nhủ, “Những kiến giải tối nay của sư trụ trì là do đâu: vô minh hay trí
huệ?” trong lúc chàng vẫn nặng nề bước đi trong bóng tối.
Phần Khánh Loan trước khi về phòng nàng đã đi tìm Mạnh Cường để trao
đổi một vài câu chuyện, một chú tiểu để tóc ba vá cho nàng biết chàng đang
hầu trà sư trụ trì nên quay về giường nằm đợi. Trong lúc đầu óc lơ mơ sắp
đi vào giấc ngủ nàng thấy có bóng ai đẩy cửa bước vào. Cái bóng ấy mờ ảo
như khói sương, nhưng nàng cũng nhận ra một lão già có râu, mặt như mặt
cáo áo cởi nút để lộ bộ ngực, và nếu nàng không lầm phía sau vạt ló ra một
cái đuôi chồn vừa dài vừa dầy lông.
Mọi vật trở lại im lặng và một nỗi sợ hãi như một luồng điện lạnh chạy dọc
theo sống lưng, thế nhưng nàng vẫn tự hỏi để trấn an: