DÒNG SÔNG OAN NGHIỆT - Trang 19

đầu xuống và ông hờn giận. Ông hờn giận ông Trời đủ thứ: bắt đầu từ việc
để cho Trịnh Nguyễn có quá nhiều tham vọng, phân tranh cát cứ, làm đất
nước suy yếu dân tình bạc nhược, rồi ông giận vua Gia Long, giận giới sĩ
phu, và giận cả thiên thần Cáp Thả Nhiên đã tiên tri điều xấu. Sau cùng ông
giận chính ông làm một con người ở một nước có bốn ngàn năm văn hiến
mà ông ngờ rằng đã đem ra phá tán hết nên đã thua xa một nước Hoa Kỳ
chỉ mới được hai trăm năm lập quốc. Ông nghĩ mình đáng ghét, một văn
thân vô dụng.

Khi người nhà đốt đuốc tìm ông, họ thấy ông đang ôm tảng đá nói lảm
nhảm như mất hồn, nước mắt của ông đọng thành một chỗ ướt trên tảng đá,
một bàn tay ông cầm chặt một đồng tiền vàng. Họ khiêng ông về nhà chạy
chữa thuốc men mười ngày sau mới khoẻ lại. Vị lương y nói ông bị trúng
gió và sắp biến chứng thành thương hàn. Khi đồng tiền vàng dùng để thuốc
thang còn lại đúng một đồng xu kẽm thì Thầy Trình hết bệnh.
Trong thời gian bị bệnh ông thường hay thấy ác mộng. Một hôm ông đang
nằm mơ màng bỗng hét to vì ông thấy một đàn chó sói (lang) dẫn đầu là
một con cáo già (hồ) đuổi theo ông và nhiều người khác. Chúng đã cắn vào
mạch máu cổ của cả trăm người làm họ chết ngay sau đó. Chỗ vết cắn máu
và bọt khí như bong bóng trào ra. Trước lúc chúng vồ được ông, ông đã kịp
thời nhảy xuống một hồ nước sâu. Khi bầy hồ lang đi mất ông ngoi lên
khỏi mặt nước thấy máu người theo vách núi rỉ xuống, làm đỏ một góc hồ.
Các học trò ông được nghỉ học mười ngày nhưng chúng không thấy thú vị
vì lúc đó là mùa gặt là mùa bận rộn của nhà nông. Chúng phải dùng thời
gian nghỉ để giúp việc đồng áng như theo xe bò ra ruộng đưa lúa về nhà và
đổ vào bồ lúa để sau đó được phơi và giả, kế đó chuẩn bị thóc giống cho
mùa sau. Mười ngày đó, chúng không thể tranh thủ đi tắm sông, đi câu cá
hoặc vui thú với những trò chơi khác như đánh khăng, chơi bi, nhảy lò cò
…

Nửa tháng sau, lúc ấy còn hai tháng nữa là ngày tết sau một vụ mùa bội thu.
Thầy Trình đến gặp Lê Đối, đúng lúc gia đình phú hộ đang chuẩn bị cho