DÒNG SÔNG OAN NGHIỆT - Trang 21

ngọc hành). Thầy Trình giải thích:
“Cô âm hay cô dương đều không tốt nên phải bổ sung cho ‘đá Tôn-Lưu’
bằng trụ này tượng trưng cho dương vật. Ngày xưa Mã Viện cho dựng trụ
đồng cũng không ngoài ý đó muốn chứng tỏ thiên triều là dương cương trấn
áp âm loạn ở phương Nam. Nhưng khi dân mình lấy đá lấp trụ đồng có
dụng ý triệt phá dương cương ấy tỏ rõ tinh thần tự chủ…” rồi gia sư nói
tiếp, “Sau khi trụ xây xong ta mời thầy pháp đến làm phép cho âm dương
hoà hợp; mỗi năm chọn theo lịch một ngày tối sáng dài bằng nhau lập lại
nghi thức “âm dương hoà hợp” ấy, làng mình mới ổn định thuần phát.”
“Hôm nay tôi mới biết người Tàu ngạo mạn đã coi nước ta như ‘cái đồ’ của
phụ nữ.” Lê Đối nhăn mặt nói.
“Ông dùng chữ đúng đấy… Ngày xưa có một nữ sĩ giả làm cô lái đò để đón
sứ giả của Tàu… Thấy cô lái đò xinh đẹp và có học thức, sứ giả ra câu đố
thách thức: Nam bang nhất thốn thổ bất tri kỷ nhân canh? nghĩa là ‘Một tấc
đất nước Nam, không biết có mấy người cày?’ cô lái đò liền đối lại Bắc
quốc đại trượng phu giai do thử đồ xuất nghĩa là ‘Đại trượng phu nước
Trung Hoa là do cái đồ đó mà ra.’ Cái đồ mà ông vừa mới nói.”
“Hay quá! Nữ sĩ ấy đúng là một nhà ái quốc đã tôn cao sĩ diện quốc gia…”
Lê Đối xuýt xoa nói.
“Nhưng câu chuyện chưa hết về phía người Tàu. Khi về lại kinh đô Trung
quốc, vị sứ giả ấy bị các quan trong triều hạch hỏi, chê bai ăn nói tục tĩu
không giữ tư cách một sứ giả. Ông ta cười nói mình bị hiểu lầm, vả lại đó
là một thắng lợi của ông ta. Ông ta liền giải thích bằng cách thêm vào chữ
như mà ông ta hiểu ngầm khi ra câu đối. Câu ứng tác mà ông đưa ra được
giải thích thành Nam bang như nhất thốn thổ…(Nam bang nhỏ như nhất
thốn thổ) … chứng tỏ câu này rất nghiêm chỉnh, trong sáng, khoáng đạt
không hề có ý tục vì đối tượng mà ông suy nghĩ là nước Nam nhỏ bé được
ví như một tấc đất thế thôi, tuy nhỏ nhưng cần có Hán dân đến đó canh tác.
Nhưng người đối lại hiểu ra nhỏ hẹp, chủ quan và khinh suất theo cách sở
hữu (Nam bang chi nhất thốn thổ) lại còn theo nghĩa thô tục coi mình là đối
tượng được nhắm đến, như thế là tỏ thái độ gây hấn và vô tình tự hạ giá trị
của Nam bang vì làm thế ả đã đặt cái “động vô nhai” của ả cùng chỗ với