chẳng bao giờ thề thốt kiểu ta đây mang “nét đẹp tiềm ẩn” hay “vẻ đẹp bất
tận”.
Có khi phẩy tay, ờ thì chắc cũng như mấy ngã xóm mình đã từng đi cho
biết, cũng vườn ruộng nằm chèo queo dưới nắng trưa, cũng cây cầu ván tạm
bợ bắc qua mương rạch, cũng những bóng người ẩn nhẫn ngồi hoặc đứng
trước nhà. Những người mà lần nào ngang qua tụi mình cũng thương họ đã
sống một đời buồn tẻ (trong lúc đó họ thì nghĩ “con nhà ai mà giữa trưa
chạy khơi phơi nắng, tội nghiệp chưa”). Nhưng tụi mình biết rằng đường
xóm này không bao giờ y hệt đường xóm khác, chưa đi hết thì chưa thể nói
ta đã biết rồi. Có thể con đường lên đến giữa đồng thì cụt, nhưng biết đâu
nó tắt đến một cái chợ ngã ba sông, nơi mà chút nữa đây tụi mình sẽ đến
bằng đường vòng.
Những làng mạc ôm đường mòn nhỏ trong lòng, bằng cách nào đó
chúng không bao giờ lặp lại. Mấy quán nước cất bên chân cầu tưởng hao
hao nhưng những người đàn bà ở đó trải lòng những câu chuyện khác. Chị
Út ở Ba Xuyên mới đi tù về, tội chém em chồng vì giành đất, giờ chị cất cái
quán để ngày ngày nhìn con mình đi học ngang qua. “Đám nhỏ nói tụi con
ghê má quá”, chị kể, giọng bình thản, mắt không váng một chút nước nào,
chúng khô rồi hay đã lặn sâu. Chị chủ quán Mỹ Hòa thì đang nấu nồi cháo
gà lúc tụi mình ghé qua uống ly chanh đá, “ông chồng cũ chiều nay đưa vợ
ổng về thăm, dù gì thì cũng đãi đằng cho tử tế”. Đôi lúc dừng lại hỏi đường
lại mở ra nhiều thân phận “Ờ cứ đi ngã này là ra tới bờ sông Cái, đừng có
ghé uống nước nghen, xóm đó toàn dân cùi hủi”.
Một ngả đường hiu hắt chẳng báo tin sẽ ngang qua một đám cúng đình.
Xóm vắng vì bà con đã kéo lại đằng đình nấu nướng, nhậu nhẹt và ca hát,
làm nên một lễ hội thật sự. Hôm đi đường đất Châu Thành thì có cơn mưa
bất ngờ, vài người dân tốt bụng bấm chân lội bùn lầy hơn cây số gánh chiếc
xe ra lộ xi măng. Bữa xuyên đồng Xuân Hiệp, giữa chừng gặp đàn trâu
hàng trăm con đủng đỉnh lội qua kinh. Những bất ngờ khó đỡ dọc đường
làm câu hỏi “có gì lạ phía đường mòn kia?” không bao giờ nguội.
Biết rằng không bao giờ đi hết những ngõ xóm đường quê chằng chịt
trên đất nước này, tụi mình mở ra miền tưởng. Một bữa nào đó gió Nam
