hoặc ly dị còn bị đánh giá tệ hơn nữa. Khi tôi lớn, tín dụng vẫn chủ yếu dành
cho nam giới. Tuy nhiên, tài chính vi mô đã cho thấy mức độ đáng tin về tín
dụng trên thực tế có lẽ là một đặc trưng của phụ nữ.
Người sáng lập ra phong trào tài chính vi mô và nhận giải thưởng Nobel,
ông Muhammad Yunus đã hiểu được tiềm năng của những khoản vay nhỏ
cho phụ nữ khi ông nghiên cứu về sự nghèo đói ở nông thôn Bangladesh quê
hương mình. Ngân hàng Grameen ("Làng quê") do ông đồng sở hữu được
thành lập ở làng Jobra năm 1983 đã cấp các khoản vay nhỏ cho gần 7,5 triệu
người, hầu hết trong số đó là phụ nữ không có vật gì thế chấp. Hầu hết họ đã
nhận được khoản vay với tư cách là thành viên của một nhóm năm người
(koota) gặp nhau hằng tuần và chia sẻ không chính thức trách nhiệm trả nợ
vay. Kể từ khi ra đời, Ngân hàng Grameen đã cấp các khoản vay nhỏ tổng trị
giá trên 3 tỷ đô la, ban đầu tài trợ cho các hoạt động của mình bằng tiền từ
các cơ quan viện trợ, song hiện nay đã thu hút lượng tiền gửi đủ lớn (gần
650 tỷ đô la tại thời điểm tháng 1/2007) để có thể tự chủ và thực sự còn có
lãi.
Pro Mujer được thành lập năm 1970 bởi Lynne Patterson và Carmen
Velasco, là một trong số những tổ chức bắt chước Ngân hàng Grameen thành
công nhất ở Nam Mỹ.
Các khoản cho vay bắt đầu ở mức khoảng 200 đô
la trong thời gian ba tháng. Hầu hết phụ nữ đã dùng số tiền đó để mua gia
súc cho nông trại của mình, hoặc như Betty, để tài trợ cho công việc tiểu
thương, bán mọi thứ từ bánh ngô cho đến đồ bếp Tupperware.
Tới lúc tôi rời khỏi quầy cà phê của Betty thì các văn phòng của Pro
Mujer ở El Alto đã náo nhiệt hoạt động. Thật ấn tượng khi nhìn thấy hàng
chục phụ nữ Bolivia, hầu như tất cả đều trong trang phục truyền thống (mỗi
người đều đội một cái mũ quả dưa nhỏ được gài nghiêng trông rất nhộn),
đang xếp hàng chờ trả lãi hằng kỳ. Trong lúc nghe họ kể chuyện về trải
nghiệm của mình, tôi bắt đầu tự hỏi liệu đã đến lúc nên thay câu nói nổi
tiếng từ lâu "An toàn như những ngôi nhà" bằng câu "An toàn như những bà
nội trợ"
hay chưa. Đó là vì những gì tôi đã thấy ở Bolivia cũng đang lặp
lại ở các quốc gia nghèo trên khắp thế giới, từ những khu nhà ổ chuột ở
Nairobi cho đến những làng quê ở Andhra Pradesh của Ấn Độ. Và không chỉ
ở thế giới đang phát triển. Tài chính vi mô còn có thể vận hành ở những khu
