Girolamo Savonarola đã kêu gọi tiến hành một cuộc thanh tẩy "Lửa thiêu
những phù hoa"
. Lời kêu gọi này được đáp ứng khi một đám đông
chiếm dinh cơ nhà Medici và đốt hầu hết sổ sách của ngân hàng này. (Các
dấu đuốc màu đen vẫn còn lưu trên những giấy tờ còn sót lại.) Như chính
Lorenzo đã viết trong một bài hát mà ông ta soạn trong thập niên 1470:
"Nếu bạn vui được hôm nay, xin cứ / Nào có gì chắc chắn ngày mai."
Thế nhưng khi giới tinh hoa giàu có của Florence suy ngẫm về việc kẻ
xúi giục Savonarola và đám đông bình dân lên thay thế cho sự cai trị của
nhà Medici, họ bắt đầu cảm thấy nuối tiếc gia đình huy hoàng này. Năm
1537, khi mới 17 tuổi, Cosimo de' Medici (Trẻ) được triệu hồi trở lại
Florence và năm 1569 trở thành Đại Công tước xứ Tuscany. Dòng họ này
nối đời làm công tước trong hơn hai trăm năm, cho tới tận năm 1743.
Những palle (hình viên tròn) giống đồng tiền xu ở trên gia huy của nhà
Medici là sự nhắc nhở thường xuyên tới nguồn gốc của gia đình này.
Mặc dù đã có nhiều người thử nghiệm trước họ, gia tộc Medici là những
chủ ngân hàng đầu tiên thực hiện được quá trình chuyển dịch từ thành công
tài chính tới vị thế và quyền lực cha truyền con nối. Họ đạt được điều này
nhờ học được một bài học quan trọng: trong tài chính, hiếm khi nào nhỏ lại
đẹp
. Bằng cách làm cho ngân hàng của họ lớn hơn và đa dạng hóa hơn
bất kỳ tổ chức tài chính nào trước đây, họ đã tìm ra cách san đều rủi ro. Và
nhờ vào việc tham gia buôn bán tiền tệ cũng như cho vay, họ giảm được rủi
ro khách hàng không trả nợ.
Hệ thống ngân hàng của Italia trở thành mô hình cho các quốc gia Bắc
Âu để các nước này đạt được thành công thương mại rực rỡ nhất trong
những thế kỷ sau, trong đó đáng chú ý nhất là người Hà Lan và người Anh,
nhưng ngoài ra còn có cả người Thụy Điển nữa. Chính ở Amsterdam,
London và Stockholm đã xảy ra làn sóng đổi mới tài chính có tính quyết
định tiếp theo, và tiền thân của các ngân hàng trung ương hiện đại lần đầu
tiên xuất hiện. Thế kỷ 17 chứng kiến sự thành lập ba tổ chức hoàn toàn mới,
theo những cách khác nhau, được tạo ra để phục vụ các chức năng tài chính
công cộng cũng như tư nhân. Ngân hàng Giao dịch Amsterdam
