cho rằng nhiệt độ cao vừa là nguyên nhân vừa là kết quả dẫn tới tỷ lệ đột
biến cao).
Thuyết thứ hai cho rằng vùng nhiệt đới có nhiều loài hơn vì các loài nhiệt
đới khó tính hơn. Theo giải thích của thuyết này, điều quan trọng với vùng
nhiệt đới là nhiệt độ ở đó tương đối ổn định. Như thế các tổ chức hữu cơ
nhiệt đới có xu hướng có mức chịu đựng sự thay đổi nhiệt độ tương đối hẹp
hơn, và ngay cả những thay đổi khí hậu nhỏ, do các ngọn đồi hay thung lũng
tạo ra chẳng hạn, cũng có thể trở thành rào chắn không thể vượt qua (Một
nghiên cứu nổi tiếng về chủ đề này có tựa đề “Tại sao các con đèo miền núi
lại cao hơn ở vùng nhiệt đới”). Dân số các loài ở đó vì thế dễ bị cô lập hơn,
và bởi thế có nhiều loài hơn.
Nhưng một thuyết khác lại tập trung vào lịch sử. Theo thuyết này, dữ kiện
quan trọng nhất về vùng nhiệt đới là chúng đã lâu đời. Một mẩu rừng nhiệt
đới Amazon đã tồn tại hàng triệu năm, trước cả khi có sông Amazon nữa
kia. Như thế ở các vùng nhiệt đới, có rất nhiều thời gian để những loài đa
dạng hóa và tích tụ sự đa dạng đó. Ngược lại, mới 20 nghìn năm trước thôi,
gần như toàn bộ Canada còn bị phủ kín bởi một lớp băng dày một dặm.
Tương tự là phần lớn New England, đồng nghĩa với việc mọi loài cây giờ
được tìm thấy ở Nova Scotia hay Ontario hay Vermont hay New Hampshire
là một loài di cư tới (hay trở lại) từ chỉ trong vài nghìn năm trở lại đây.
Thuyết cho rằng sự đa dạng sinh học là một chức năng của thời gian được
đưa ra lần đầu bởi kẻ thù, hay nếu bạn muốn nhẹ nhàng hơn, người đồng
khám phá của Darwin, Alfred Russel Wallace, người đã nhận xét rằng ở
vùng nhiệt đới “tiến hóa có cơ hội tốt trong khi ở những vùng băng giá “nó
gặp vô số khó khăn để mở đường”.
***
Sáng hôm sau, chúng tôi đều bò ra khói túi ngủ sớm để ngắm mặt trời lên.
Trong đêm, mây đã dồn về từ lòng chảo sông Amazon, và chúng tôi ngắm
đám mây phía trên khi chúng chuyển màu, đầu tiên là màu hồng rồi sang
màu cam sáng. Trong bình minh lạnh ngắt, chúng tôi thu dọn đồ đạc và đi
xuống theo con đường mòn. “Hãy tìm thử một cái lá với hình thù thú vị,”
