ô đực có mào hình như chiếc đĩa trên đầu và tiếng kêu bực tức khiến chúng
nghe có vẻ đang phát cuồng.
Ở nhiều thời điểm trong lịch sử trái đất, những kiểu sinh vật mà ngày nay
chỉ hạn chế ở các vùng nhiệt đới từng có không gian sinh sống rộng hơn
nhiều. Vào giữa kỷ Phấn trắng chẳng hạn, kéo dài từ khoảng 120 tới 90 triệu
năm trước, cây sa kê sinh sôi nảy nở về phía bắc tận tới vịnh Alaska. Vào
đầu thế Eocen, khoảng 50 triệu năm trước, cọ mọc ở Nam Cực, và cá sấu bì
bõm trong những biển cạn khắp nước Anh. Không có lý do gì để cho rằng,
về mặt lý thuyết, một thế giới ấm hơn sẽ ít đa dạng hơn so với một thế giới
lạnh hơn; ngược lại, vài lời giải thích khả dĩ cho “độ dốc đa dạng sinh học
theo vĩ tuyến” cho thấy rằng, trong dài hạn, một thế giới ấm áp hơn sẽ đa
dạng sinh học hơn. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, mà cần nói rõ ở đây, là trong
bất cứ khung thời gian nào tương đương với lịch sử loài người, mọi thứ nhìn
rất khác.
Có thể nói gần như mọi loài chúng ta đang có hiện giờ từng thích nghi với
cái lạnh. Chim tanager vàng và chim đầu ô, chưa kể những con giẻ cùi lam
và chim hồng tước và nhạn bụng trắng, tất cả đều đã sống qua được thời kỳ
băng hà gần nhất. Hoặc chúng hoặc các loài rất gần gũi với chúng đã sống
qua được thời kỳ băng hà trước dó, và thời kỳ trước đó nữa, và cứ thế trở lại
hai triệu rưỡi năm trước. Trong phần lớn thế Pleistocen, nhiệt độ thấp hơn
đáng kể so với bây giờ tới mức mà nhịp độ của chu kỳ quỹ đạo diễn ra các
giai đoạn băng hà có khuynh hướng kéo dài hơn nhiều so với các thời kỳ
gian băng [
] - và như thế phần thưởng lớn về mặt tiến hóa được dành cho
việc có thể đối phó được với những điều kiện lạnh lẽo. Trong khi đó, trong
khoảng hai triệu rưỡi năm, đã không tồn tại lợi thế cho những loài có thể đói
phó với sự nóng nực tăng thêm, do nhiệt độ chưa bao giờ ấm hơn nhiều so
với hiện nay. Trong những thăng trầm của thế Pleistocen, chúng ta thuộc về
nốt thăng.
Để tìm ra mức CO
2
(và rốt cuộc qua đó, nhiệt độ toàn cầu) cao hơn bao
nhiêu so với mức ngày nay đòi hỏi đi ngược trở lại một chặng dường dài, có
lẽ là suốt từ tận giữa thế Miocen, 15 triệu năm trước. Có khả năng lớn là vào
