những tác giả hàng đầu về lĩnh vực nghiên cứu lõi địa chất, nói với tôi khi
tôi trao đổi với ông qua điện thoại đến văn phòng ông ở Hobart. “Tôi cho
rằng chúng ta có thể khẳng định dứt khoát điều đó.”
Bằng chứng từ New Zealand thậm chí còn rõ ràng hơn nữa. Khi người
Maori tới New Zealand, vào khoảng thời của Dante, họ đã tìm thấy chín loài
chim moa còn sống ở các Đảo Bắc và Nam. Tới lúc những người định cư
châu Âu tới đây, vào đầu những năm 1800, không còn con chim moa nào
hết. Những gì còn lại hàng đống xương chim moa, cũng như những gì còn
lại của những lò nấu lớn ngoài trời - những gì còn lại sau các bữa tiệc thịt
chim nướng lớn. Một nghiên cứu gần đây đã kết luận rằng chim moa có lẽ
đã bị loại bỏ chỉ trong vài thập kỷ. Một cụm từ vẫn còn được người Maori
sử dụng nhắc, một cách gián tiếp, tới vụ thảm sát: Kua ngaro i te ngaro o te
moa, hay “mất sạch như mất chim moa.”
***
Những nhà nghiên cứu tiếp tục tin rằng biến đổi khí hậu đã tiêu diệt hệ
động vật to lớn cho rằng sự đoan chắc của Martin, Diamond và Johnson là
lầm lẫn. Trong quan điểm của họ không có gì để chứng minh sự kiện đó
“một cách rõ ràng dứt khoát” hay là không có gì cả, và mọi thứ trong các
giai đoạn trước đó đã bị đơn giản hóa quá mức. Những thời điểm của các
đợt tuyệt chủng không thật rõ nét; chúng không thật khớp với việc di cư của
con người; và trong bất kỳ trường hợp nào, sự tương quan không phải là
nhân quả. Có lẽ cơ bản nhất, họ nghi ngờ toàn bộ tiền đề về sự giết chóc của
người cổ đại. Làm cách nào một nhóm nhỏ những con người với công nghệ
nguyên thủy lại quét sạch được quá nhiều loài thú lớn, mạnh mẽ, và trong
một số trường hợp rất dữ tợn ở một vùng rộng lớn như Úc hay Bắc Mỹ?
John Alroy, một nhà cổ sinh vật học hiện làm việc tại Đại học Macquarie
ở Úc, đã bỏ ra rất nhiều thời gian suy nghĩ về câu hỏi này, câu hỏi mà ông
coi là có tính toán học. “Một loài có vú rất lớn luôn sống bên bờ vực bởi tỷ
lệ sinh sản của chúng,” ông nói với tôi. “Thai kỳ của một con voi chẳng hạn,
là 22 tháng. Voi không sinh đôi, và chúng không sinh sản cho tới khi bước
vào tuổi khoảng mười mấy. Nên có những hạn chế vô cùng lớn với việc
