kiểu như Steven Pinker [
] ở thế hệ của ông - và khi ông nói chuyện ở
Boston, hơn bốn nghìn người đã tìm cách để có vé.
Để cho cuốn sách được rõ ràng (và đọc cũng hay), Lyell đã châm biếm
các đối thủ của ông, khiến họ trở nên cực kỳ “phi triết học” so với thực tế.
Và họ đã đáp trả. Một nhà cổ sinh vật học người Anh tên là Henry De la
Beche, người có tài lẻ là hội họa, đã trêu chọc ý tưởng của Lyell về sự trở lại
của các loài. Ông vẽ một bức biếm họa trong đó Lyell ở trong hình dạng của
một con thằn lằn cá bị cận thị, chỉ vào một chiếc sọ người và giảng bài cho
một nhóm bò sát khổng lồ.
“Các bạn sẽ hiểu ngay,” giáo sư Thằn lằn Cá nói với các học trò của mình
trong phần chú thích cho tranh, “rằng chiếc sọ phía trước chúng ta thuộc về
một giống động vật hạ đẳng; răng thì yếu ớt, sức mạnh của hàm thì vớ vẩn,
và xét tổng thể, thật kỳ diệu là sinh vật này lại có thể kiếm được thức ăn”.
De la Beche gọi bức hoạ của mình là “Những thay đổi khủng”.
***
Trong số các độc giả đã mua cuốn Principles có Charles Darwin. Hai
mươi hai tuổi và vừa tốt nghiệp Cambridge, Darwin đã được mời tham gia
nhóm các quý ông lên tàu HMS Beagle của thuyền trưởng Robert FitzRoy.
Con tàu trên đường tới Nam Mỹ để khảo sát vùng bờ biển và giải quyết hàng
loạt các vấn đề không nhất quán trên bản đồ làm cản trở hàng hải (Bộ Hải
quân Anh đặc biệt quan tâm tới việc tìm ra cách tốt nhất để tiếp cận quần
đảo Falkland, mà người Anh vừa mới giành quyền kiểm soát). Hành trình
này, kéo dài tới khi Darwin hai mươi bảy tuổi, sẽ đưa ông từ Plymouth tới
Montevideo, qua eo biển Magellan, lên quần đảo Galapagos, qua nam Thái
Bình Dương tới Tahiti, đến tận New Zealand, Úc, và Tasmania, ngang qua
Ấn Độ Dương tới Mauritius, vòng qua Mũi Hào Vọng, và rồi trở lại Nam
Mỹ. Trong sự tưởng tượng của công chúng, hành trình này thường được coi
là lúc Darwin đối mặt với việc phải phân loại đầy vất vả những con rùa
khổng lồ, những con thằn lằn biển, và những con chim sẻ với mỏ đủ kích
thước và hình thù, rồi phát hiện ra thuyết chọn lọc tự nhiên. Thật ra, Darwin
