DU-GIÀ TÂY TẠNG
133
CHÚ THÍCH
(1) Ba Thân (Ph.: Trikāya): tức là Pháp Thân (Dharmakāya) – Chân
thân; Báo Thân (Sambhogakāya) – Thân Thọ hưởng; và Hóa Thân
(Nirmanakāya) – Thân Biến hóa. Pháp Thân là hiện thân của Tánh
Không (Śūnyatā), vốn bất sinh. Nó siêu việt và ở bên kia tất cả mọi
thuộc tính và chỉ định. Báo Thân là hóa hiện thần diệu của Pháp
Thân – Thân Sáng ngời và Vinh quang chỉ hiển lộ cõi Tịnh Địa của
Phật. Hóa Thân là Thân Hóa hiện sinh trong các thế giới khác nhau
vì lợi ích chúng sinh.
(2) Kim Cương Trì (Ph.: Vajradhara; T.T.: rDo.rJe. hChan.): Theo
truyền thống Mật giáo Tây Tạng, Phật Kim Cương Trì được xem là
vị Phật thứ nhất đã ban cho tất cả các giáo lý Mật giáo.
(3) Ba Yoga: Đây có lẽ chỉ những Yoga được thiết kế để thuần hóa
thân, khẩu và ý.
(4) Thành tựu Tối thượng: Giác ngộ viên mãn, hay Phật Quả.
(5) Gambopa: Đại đệ tử của Milarepa, một đại học giả và hành giả
yoga, vào thế kỷ 12, đã truyền bá Phái Ghagyuba (Kagyupa: Khẩu
truyền) ở Tây Tạng.
(6) Dumo (T.T.: gTum.Mo.; Ph.: Candali): nhiệt hay “lửa” huyền bí
sinh ra ở Trung khu Rốn trong lúc tu tập Yoga Nội Nhiệt. [Lửa
Tam-muội].
(7) Bardo (T.T.: Bar.Do.): Trung Ấm hay cảnh giới Trung gian:
trạng thái trung gian giữa chết và tái sinh. Theo Phật giáo, đây là
cảnh giới rất quan trọng cung cấp không những cơ hội tốt cho Giải
thoát và Giác ngộ mà còn giống như một ngã ba đường cho (cư
