KHUÔN MẶT ZOPYRUS
Chúng tôi phải đợi ở ven rìa gần cuối thị trấn nhỏ Paulis (Congo, Tỉnh
Đông) vì hết xăng. Chúng tôi đứng đó, hy vọng lúc nào đó có ai đi qua
đường này và nhường lại cho chúng tôi ít nhất một can. Chúng tôi dừng xe
ở nơi khả dĩ duy nhất - trong trường học của các giáo sĩ người Bỉ mà tu viện
trưởng là abbé Pierre bé nhỏ, gầy gò, rõ ràng là đang ốm nặng. Vì trong
nước đang có nội chiến, các giáo sĩ dạy cho trẻ con các bài tập quân sự.
Đám trẻ vác lên vai những cái gậy to dài, đi thành hàng bốn, hát và hô to.
Gương mặt chúng mới cứng rắn làm sao, cử động của chúng hăng hái làm
sao, biết bao trang nghiêm và hăm hở trong cái trò chơi trận giả này!
Tôi có nửa cái giường trong một lớp học trống ở cuối dãy lều của trường. Ở
đây yên tĩnh, tiếng vọng của cuộc tập quân sự vọng đến yếu ớt. Trước mặt
tôi có một bồn đầy hoa sum suê, những thược dược, lay ơn, xa cúc nhiệt đới
tươi tốt, và những loài hoa đẹp khác mới nhìn thấy lần đầu mà tôi không
biết tên.
Không khí chiến tranh cũng lan sang tôi, nhưng không phải không khí nơi
này, mà là cái không khí xa xôi về khoảng cách và thời gian của cuộc chiến
được Herodotus miêu tả, khi vua Ba Tư Darius dẹp loạn Babylon. Bây giờ
tôi ngồi trong bóng râm, trên hàng hiên, vừa xua ruồi muỗi vừa đọc cuốn
sách của ông.
***
Darius là một người đàn ông trẻ ngoài hai mươi tuổi, vừa lên ngôi vua của
đế quốc hùng mạnh nhất thời đó - Ba Tư. Trong đế quốc đa dân tộc này
thỉnh thoảng lại có một sắc dân nào đó ngóc đầu lên, phản kháng và chiến
đấu vì độc lập. Ba Tư bóp nghẹt tất cả các cuộc nổi dậy và phiến loạn này
một cách dễ dàng và triệt để, nhưng giờ đây xuất hiện sự đe dọa lớn, mối
nguy hiểm có thể ảnh hưởng đến số phận quốc gia, đó là cuộc nổi loạn
Babylon - kinh đô của một đế quốc khác bị thâu tóm vào Ba Tư mười chín
năm trước, năm 538 trước Công nguyên.
