Babylon muốn tuyên bố độc lập và điều đó cũng không có gì đáng ngạc
nhiên. Nằm trên giao điểm của các tuyến đường nối Đông với Tây, Bắc với
Nam, nó được coi là thành phố lớn nhất và phát triển mạnh mẽ nhất của địa
cầu. Nó là trung tâm văn hóa và khoa học của thế giới. Đặc biệt, nó nổi
tiếng như một trung tâm toán học và thiên văn học, hình học và kiến trúc.
Phải một thế kỷ sau Athens mới tiếp nhận từ nó vai trò của thành đô thế
giới.
Hiện thời người Babylon đang chuẩn bị cuộc nổi dậy chống Ba Tư và tuyên
bố độc lập. Họ biết hoàng cung Ba Tư đã loạn từ lâu, các thầy pháp nắm
quyền vừa bị một nhóm những người Ba Tư ưu tú lật đổ, vị vua mới vừa
được chọn ra trong số họ: vua Darius. Herodotus chép rằng “người Babylon
nổi dậy sau khi đã chuẩn bị rất kỹ càng”. Rõ ràng là - ông viết - “họ đã
phòng trường hợp bị bao vây và tôi cho rằng họ làm việc này hoàn toàn bí
mật”.
Bây giờ trong văn bản của Herodotus xuất hiện đoạn văn sau: “Nhưng khi
cuộc nổi dậy trở thành sự việc công khai, họ đã quyết định thế này: ngoài
mẹ ra, mỗi người chọn cho mình một phụ nữ trong gia đình mà họ muốn,
còn tất cả cắc phụ nữ khác sẽ bị họ tập họp lại và bóp ngạt đến chết. Một
phụ nữ mà mỗi người chọn cho mình ấy là để nấu ăn cho họ, những người
còn lại họ bóp ngạt để không ăn hêt lương thực dự trữ.”
Tôi không biết Herodotus có ý thức được hết những gì mình viết hay
không. Ồng có cân nhắc những từ ngữ ấy hay không? Bởi vì khi đó, vào thế
kỷ VI, Babylon có ít nhất từ hai đến ba trăm nghìn cư dân. Một phép tính
đơn giản cho thấy rằng vài chục nghìn phụ nữ đã bị phán quyết đem bóp
ngạt - những người vợ, con, chị em, bà, chị em họ, người yêu.
Người đàn ông Hy Lạp của chúng ta không nói thêm gì về cuộc hành hình
này. Đó là quyết định của ai? Của Đại hội Dân chúng? Của Hội đồng Thành
phố? Của Ủy ban Phòng thủ Babylon? Có cuộc tranh luận nào về vấn đề
này hay không? Có ai phản đối không? Có ý kiến khác không? Ai đã quyết
định cách giết những người phụ nữ này? Về chuyện bóp nghạt họ. Có các
