Cái chết của thủ lĩnh quân Ba Tư Mardonius đã quyết định số phận của trận
đánh. Thời ấy các thủ lĩnh không ẩn nấp phía sau trong các hầm được ngụy
trang mà ra cầm quân chiến đấu. Khi thủ lĩnh hy sinh, cả đạo quân sẽ tan tác
và bỏ chạy khỏi chiến trường. Thủ lĩnh phải được nhìn thấy từ xa (thông
thường nhất là ngồi trên ngựa), vì hành động của binh lính phụ thuộc vào
những gì thủ lĩnh làm. Ở Plataea cũng vậy. “Mardonius chiến đấu trên một
con ngựa trắng, khỉ ông hy sinh và đạo quân bảo vệ ông - bộ phận hiệu quả
nhât của quân đội - tan rã, số còn lại bắt đầu bỏ chạy và trốn tránh quân
Hy Lạp.”
***
Herodotus nhận ra có một người bên phe Hy Lạp đã kiên cường xuất chúng.
Đó là Sophanes người Athens: “anh ta đeo trên thắt lưng áo giáp cái mỏ
neo bằng sắt gắn vào sợi xích sắt, mỗi khi đến gần kẻ thù, anh ta quăng nó
xuống đât, để những kẻ tấn công không thể xê dịch anh ta; nếu đối thủ bắt
đầu bỏ chạy, anh ta bèn nhấc cái mỏ neo lên và đuổi theo”.
Thật là một ẩn dụ vĩ đại! Chúng ta không cần cái phao cứu hộ giứp mình
trồi lên trên bề mặt một cách thụ động, mà là một mỏ neo chắc chắn để con
người có thể tự trói vào công việc của mình.
