mình. Quyển sách của ông được khép lại bằng bốn cảnh:
1. Cảnh chiến trường (trận đánh cuối cùng - Mycale):
Cùng ngày hôm ấy, khi người Hy Lạp đánh tan quân đội Ba Tư ở Plataea và
đám tàn quân của chúng bắt đầu rút lui về nước, bên bờ Đông của Biển
Aegea hạm đội Hy Lạp cũng tiêu diệt một bộ phận khác của quân Ba Tư ở
Mycale, kết thúc cuộc chiến với chiến thắng của Hy Lạp (và châu Âu) trước
Ba Tư (nghĩa là châu Á). Trận đánh ở Mycale diễn ra ngắn ngủi. Quân đội
hai bên đứng dối diện nhau. “Khi người Hy Lạp đã sẵn sàng, họ lao vào
quân mọi rợ.” Đang xung kích, đột nhiên họ nhận được tin rằng ở Plataea
những người anh em của họ đã đánh bại quân Ba Tư!
Herodotus không viết họ đã nhận được tin này bằng cách nào. Đây là một
điều bí ẩn, vì Plataea cách xa Mycale, ít nhất là mấy ngày đi thuyền. Ngày
nay một số người cho rằng có thể quân chiến thắng truyền tin bằng chuỗi
lửa đốt lên từ đảo này qua đảo kia, ai nhin thấy đống lửa ở xa, tự mình cũng
đốt lửa lên, để những người tiếp theo trong đường dây có thể nhìn thấy và
tiếp tục truyền tin bằng ánh lửa. “Khi tin đến được với người Hy Lạp, quân
lính được tiếp thêm rât nhiều can đảm và sẵn lòng xông vào hiểm nguy.”
Cuộc chiến đấu diễn ra dữ dội, quân Ba Tư chống cự quyết liệt, nhưng cuối
cùng quân Hy Lạp chiến thắng. “Quân Hy Lạp giêt phần lớn quân mọi rợ,
một số trong trận đánh, số khác trong lúc tháo chạy, đốt tàu chiên và toàn
bộ doanh trại của chúng sau khi đã mang chiến lợi phẩm lên bờ...”
2. Cảnh tình yêu (love story và địa ngục ghen tuông):
Cùng thời gian đó, khi quân Ba Tư đổ máu và ngã xuống ở Plataea và
Mycale, còn những người sống sót “bị người Hy Lạp truy đuổi và giết”
đang số gắng đến được thành phố Sardis của Ba Tư, vua Xerxes đang ẩn
náu ở đó, không màng đến chiến tranh, đến cuộc trốn chạy nhục nhã ở
Athens và sự sụp đổ hoàn toàn của đế quốc, mà đắm mình vào những trọr
choi tình yêu mạo hiểm và đồi trụy. Ngành tâm lý học có khái niệm “chối
bỏ” - một người có những trải nghiệm và ký ức đau khổ chối bỏ chúng, xóa
