Arkansas, đến mỏ than ở Kolyma và các đường cao tốc Đức? Và chiến
tranh? Từ buổi đầu của lịch sử đã có chiến tranh để chiếm nô lệ. Chiếm lấy,
xích lại, quất bằng roi, hãm hiếp, cảm thấy thỏa mãn vì được sở hữu một
con người khác. Đó là lý do quan trọng, thường là duy nhất, của các cuộc
chiến tranh, là động cơ mạnh mẽ và thậm chí công khai của chúng.
Những người còn sống sót sau chuyến vượt Đại Tây Dương (người ta gọi là
tàu chở black cargo) đã mang theo cả nền văn hóa châu Phi-Ai Cập của
mình, nền văn hóa đã làm Herodotus say mê và trước khi đến được bán cầu
bên kia, nó đã được ông miêu tả rất nhiều, một cách không mệt mỏi, trong
cuốn sách của mình.
***
Còn chính Herodotus đã có những nô lệ thế nào? Bao nhiêu? Ông đối xử
với họ ra sao? Tôi nghĩ rằng ông là người tốt bụng và họ không phàn nàn về
ông chủ của mình. Họ đã cùng ông thăm cả một góc trái đất và có thể sau
đó, khi ông ngồi ở Thurii để viết Sử ký, họ phục vụ ông như những bộ nhớ
sống, những cuốn bách khoa toàn thư di dộng, nhắc lại cho ông các cái tên,
những câu chuyện cụ thể mà trong khi viết ông chợt quên mất, và bằng cách
đó họ góp phần vào sự phong phú đến kỳ lạ của quyển sách này.
Điều gì xảy ra với họ sau khi Herodotus qua đời? Họ có bị mang ra chợ bán
không? Hay là họ đã già như chủ của mình và không lâu sau cũng đi theo
ông sang thế giới bên kia?
