Nhung đi đôi cùng với niềm vui hồi sinh của cộng đồng này có cả cảm giác
thất vọng và vỡ mộng. Ví dụ: chính là ở Dakar tôi đã đọc cuốn sách xúc
động của nhà văn Mỹ Richard Wright mới được xuất bản không lâu, Black
Power
. Đầu những năm 1950, Wright, một người Mỹ gốc Phi ở Harlem,
vì khát khao trở lại châu Phi - mảnh đất của tổ tiên (người ta gọi là trở về
lòng mẹ Châu Phi) - đã làm một chuyến đi đến Ghana. Khi đó Ghana đang
đấu tranh giành độc lập, không ngừng biểu tình, hội họp, chống đối. Wright
tham gia các hoạt động này, làm quen với cuộc sống thường nhật của các
thành phố, thăm các khu chợ ở Accra và Takoradi, trò chuyện với các nhà
buôn và các chủ nông trang, và thấy rằng dù họ và ông có cùng màu da đen,
nhưng họ - người châu Phi - và ông - người Mỹ, hoàn toàn xa lạ với nhau,
không cùng chung tiếng nói, những gì đối với họ là quan trọng ông lại thấy
hoàn toàn thờ ơ. Trong chuyến đi châu Phi của mình, càng lúc ông càng
cảm nhận rõ rệt hơn cái cảm giác xa lạ này, càng ngày với ông nó càng trở
nên khó chịu đụng hon, như một tai họa và cơn ác mộng.
Tư tưởng Négritude chính là cố gắng phá bỏ các rào cản này của những nền
văn hóa ngoại lai đã chia rẽ thế giới của người da đen, trả lại cho nó sự
thống nhất và tiếng nói chung.
***
Tại pension de famille tôi có một phòng trên gác. Một phòng thật tuyệt! Nó
rất rộng, toàn bộ bằng đá, có hai cái lỗ ở nơi là cửa sổ và lỗ khoét ở chỗ cửa
ra vào, nhưng lớn như cái cổng. Tôi cũng có một hàng hiên rộng, từ đó có
thể nhìn thấy biển xa hút tầm mắt. Biển và biển. Đại Tây Dương. Cơn gió
nhẹ mát lành không ngừng thổi qua phòng, vì thế tôi thấy như mình đang ở
trên tàu. Hòn đảo im lìm và biển cũng luôn im lìm theo một nghĩa nào đó,
nhung màu sắc thì thay đổi liên tục - màu biển và tròi, màu ngày và đêm.
Thực ra là màu của tất cả mọi thứ - của các bức tường và mái nhà làng bên,
các cánh buồm của những con thuyền đánh cá, của cát và bãi biển, cọ và
xoài, của cánh những con hải âu và nhạn biển thường xuyên bay lượn ở đây.
Cái nơi buồn ngủ thậm chí là không có sự sống này làm cho một người
