Ở khắp mọi noi đều có loa, loa phát ra những tiếng hát chói tai, ồn ào, lê thê
từ các đền thờ trong khu vực. Đó là những tòa nhà nhỏ, thường không lớn
hon các căn nhà một hoặc hai tầng xung quanh, nhưng quả thực là chúng có
rất nhiều. Chúng na ná giống nhau, quét vôi trắng, được trang hoàng bằng
các dây hoa và những đồ trang trí lấp lánh, lộng lẫy và sáng sủa, nom tựa
như các cô dâu trong ngày cưới. Không khí trong các đền thờ này cũng vui
tươi như lễ cưới. Đầy chật người, họ thì thầm gì đó, thắp nhang, liếc mắt,
chìa tay. Vài người đàn ông (thầy dòng? thầy tế?) phân phát thức ăn cho các
tín đồ - khi thì miếng bánh ngọt, khi thì cái kẹo hay bánh hạnh nhân. Nếu
chìa tay lâu hơn một chút thì có thể nhận được hai, thậm chí ba phần. Phải
ăn hoặc để lên ban thờ. Mọi đền thờ đều mở cửa tự do, không ai hỏi anh là
ai hay theo tôn giáo nào. Mỗi người tự cúng vái theo cách riêng của mình,
không có nghi lễ chung, vì thế ở đây không khí rất thoải mái, tự do, thậm
chí có phần lộn xộn.
Có rất nhiều các đền thờ như thế, chẳng ai có thể thống kê đầy đủ khi mà số
lượng thần thánh của Ân Độ giáo là vô hạn. Thần thánh không cạnh tranh
với nhau mà chung sống hòa thuận và êm đềm. Có thể tin vào một hoặc
nhiều thần cùng một lúc, cũng có thể đổi từ thần này sang thần khác tùy địa
điểm, thời gian, tâm trạng hay nhu cầu. Mong muốn của những người thờ
một vị thần nào đó là làm cho ngài một chốn linh thiêng, lập đền thờ. Ta có
thể hình dung được kết quả của điều này, biết rằng đạo đa thần dễ dãi ấy đã
trải qua hàng nghìn năm. Bao nhiêu đền đài, nhà nguyện, ban thờ, bao bức
tượng được dựng lên trong quãng thời gian ấy nhưng đồng thời cũng có biết
bao nhiêu cái đã bị lũ lụt, hỏa hoạn, gió bão và các cuộc chiến với người
đạo Hồi tàn phá. Nếu dựng những đền thờ này lại cùng một lúc, có thể dùng
chúng để xây một nửa thế giới!
Trong những lần đi lang thang tôi đã tình cờ tới đền thờ thần Kali. Kali là
nữ thần của sự hủy diệt, tượng trưng cho sự tàn phá của thời gian. Tôi
chẳng biết có thể khấn cầu nàng được không, vì làm sao dừng thời gian lại
được. Kali cao ráo, da đen, lưỡi thè ra, đeo chuỗi sọ người trên cổ và đứng
