Độc tài dữ liệu
Dữ liệu lớn làm xói mòn sự riêng tư và đe dọa tự do. Nhưng dữ
liệu lớn cũng làm trầm trọng thêm một vấn đề rất cũ: sự tin cậy
vào những con số dù chúng dễ sai hơn chúng ta tưởng nhiều.
Không gì nhấn mạnh những hậu quả méo mó của phân tích dữ
liệu hơn câu chuyện của Robert McNamara.
McNamara là người của những con số. Được bổ nhiệm làm Bộ
trưởng Quốc phòng Mỹ vào đầu những năm 1960, ông yêu cầu
nhận được dữ liệu về tất cả mọi thứ có thể. Chỉ bằng cách áp
dụng sự chặt chẽ của thống kê, ông tin rằng những người ra
quyết định có thể hiểu được một tình huống phức tạp và đưa ra
những lựa chọn đúng đắn. Thế giới trong quan niệm của ông là
một khối thông tin hỗn độn, nếu được miêu tả, biểu lộ, phân
định, và định lượng thì có thể được chế ngự bởi bàn tay con
người và sẽ phục vụ ý muốn của con người. McNamara muốn
tìm kiếm Sự Thật từ dữ liệu. Và trong những con số được gửi về
cho ông là “số xác chết”.
McNamara biểu lộ đam mê các con số khi còn là một sinh viên
tại Trường Kinh doanh của Đại học Harvard và sau đó là giáo sư
dự khuyết trẻ nhất của trường ở tuổi 24. Ông đã áp dụng khoa
học chặt chẽ này trong Chiến tranh Thế giới Thứ hai khi là
thành viên của nhóm ưu tú Lầu Năm Góc tên là Ban Điều khiển
Thống kê, đưa quy trình ra-quyết-định-dựa-trên-dữ-liệu vào
một trong những bộ máy quan liêu lớn nhất thế giới. Trước đó,
quân đội vẫn mù mờ thông tin. Ví dụ họ không biết loại, số
lượng, hay vị trí của các phụ tùng máy bay. Dữ liệu đã đến để
giải cứu. Chỉ mỗi việc mua sắm vũ khí hiệu quả hơn đã cắt giảm
được $3,6 tỷ trong năm 1943. Chiến tranh hiện đại là về sự
