thù bị giết chết. Số liệu được công bố hàng ngày trên báo chí. Với
những kẻ ủng hộ chiến tranh, nó là bằng chứng của sự tiến
triển, còn với những ai phản đối, nó là bằng chứng của sự vô đạo
đức. Số xác chết là điểm dữ liệu đã định nghĩa một thời đại.
Năm 1977, hai năm sau khi chiếc trực thăng cuối cùng cất cánh
khỏi nóc tòa đại sứ quán Mỹ ở Sài Gòn, một tướng quân đội về
hưu, Douglas Kinnard, công bố một khảo sát mang tính bước
ngoặt về quan điểm của các vị tướng. Được lấy tên là The War
Managers, cuốn sách tiết lộ vũng lầy của định lượng. Chỉ hai
phần trăm các tướng lĩnh của Mỹ xem số liệu xác chết là một
cách hợp thức để đo lường sự tiến triển. Khoảng hai phần ba nói
nó thường bị thổi phồng. “Một sự giả mạo - hoàn toàn vô giá trị”,
một tướng nhận định. “Thường là những lời nói dối trắng trợn”,
một người khác viết. “Chúng bị phóng đại hết cỡ bởi nhiều đơn
vị, chủ yếu vì sự quan tâm quá đáng của những kẻ như
McNamara”, một người thứ ba thẳng thừng nói.
Như những công nhân tại nhà máy Ford đã vứt các phụ tùng
động cơ xuống sông, các sĩ quan trẻ đôi khi báo cáo cho cấp trên
của họ những con số ấn tượng để giữ vai trò chỉ huy hoặc thúc
đẩy sự nghiệp riêng. McNamara và những tướng tá xung quanh
ông ta đã tin tưởng vào các con số, mê đắm chúng.
Việc sử dụng, lạm dụng và gian lận trong dữ liệu của quân đội
Mỹ trong chiến tranh ở Việt Nam là một bài học đáng lo ngại về
những hạn chế của thông tin trong thời đại dữ liệu nhỏ, một bài
học phải được lưu ý khi thế giới tiến tới thời đại dữ-liệu-lớn.
Chất lượng của các dữ liệu nền tảng có thể nghèo nàn. Nó có thể
bị sai lệch. Nó có thể bị phân tích sai hoặc sử dụng một cách sai
lạc. Và thậm chí tệ hại hơn, dữ liệu có thể không phản ánh được
những gì nó nhắm tới để định lượng.
