Ngoài những thách thức về yếu tố riêng tư, những ứng dụng
này của dữ liệu lớn còn làm nổi lên mối lo ngại đặc biệt và đáng
ngại khác: nguy cơ chúng ta có thể đánh giá con người không
chỉ với hành vi thực tế của họ mà với những khuynh hướng do
dữ liệu cho thấy họ sẽ có. Khi các dự đoán dữ-liệu-lớn trở nên
chính xác hơn, xã hội có thể sử dụng chúng để trừng phạt con
người vì hành vi được dự đoán - những hành động mà họ chưa
hề thực hiện. Những dự đoán như vậy là không thể bác bỏ một
cách rõ ràng, vì vậy những người mà chúng cáo buộc không bao
giờ có thể biện hộ được cho mình. Hình phạt trên cơ sở này phủ
nhận nguyên lý tự do chí và bác bỏ khả năng, dù nhỏ bé tới đâu,
rằng một con người có thể lựa chọn một con đường khác. Vì xã
hội trao trách nhiệm cá nhân (và đưa ra hình phạt), ý chí của
con người phải được xem là bất khả xâm phạm. Tương lai phải
còn là một cái gì đó mà chúng ta có thể định hình theo thiết kế
riêng của mình. Nếu không, dữ liệu lớn sẽ làm biến thái bản
chất cốt lõi nhất của nhân loại: hợp lý trong suy nghĩ và tự do
trong lựa chọn.
Không có cách rõ ràng nhất để chuẩn bị đầy đủ cho thế giới của
dữ liệu lớn, nó sẽ đòi hỏi chúng ta thiết lập những nguyên tắc
mới để chúng ta cai quản lấy chính mình. Một loạt thay đổi
quan trọng đối với hoạt động của chúng ta có thể giúp ích cho
xã hội khi nó trở nên quen thuộc hơn với đặc trưng và những
thiếu sót của dữ liệu lớn. Chúng ta phải bảo vệ sự riêng tư bằng
cách chuyển trách nhiệm khỏi các cá nhân và hướng tới những
người sử dụng dữ liệu - nghĩa là tới việc sử dụng có trách nhiệm.
Trong một thế giới của các dự đoán, điều quan trọng là chúng ta
phải đảm bảo ý chí con người được giữ bất khả xâm phạm, và
chúng ta bảo vệ không chỉ quyền chọn lựa theo tiêu chuẩn đạo
đức mà cả trách nhiệm cá nhân đối với những hành vi cá nhân.
