Subash là nơi nghỉ trọ của khách thập phương khi đến chùa cúng bái. Trong
nội thành Subash, kiến trúc đền tháp chiếm đa số, đi đến đâu cũng thấy
những tòa tháp, tháp lớn tháp bé, khiến người ta mỏi mắt ngắm nhìn.
Chúng tôi đang có mặt ở nội thành Subash. Rajiva đưa tôi đến một ngôi
nhà nhỏ ở nơi khá hẻo lánh trong thành phố. Người mở cửa là một ông lão,
tôi thấy ông rất quen, ông lão cũng nhìn tôi chăm chú. Tôi nhớ ra rồi, chính
là ông cụ quản gia của phủ quốc sư, tên là Mavasu, là người theo hầu
Kumarayana từ Ấn Độ sang Khâu Từ. Mất một lúc lâu ông lão mới nhận ra
tôi và đúng như tôi nghĩ, ông ngạc nhiên đến mức tay chỉ trỏ vào tôi hồi lâu
mà không nói được câu nào. Rajiva giải thích với ông cụ bằng tiếng Phạn.
Ông cụ đã bình tĩnh trở lại, nhưng vẫn nhìn tôi bằng ánh mắt đầy thắc mắc
khi đưa tôi vào nhà.
Khuôn viên ngôi nhà không rộng lắm, gồm ba gian, hai chái nhà ở hai
bên. Và giống như mọi ngôi nhà khác ở Khâu Từ, trước sân có một giàn
nho, hoa nở rực rỡ. Lúc này đang là mùa nho chín rộ, nên khắp không gian
lan tỏa hương thơm ngọt ngào dìu dịu. Đồ đạc trong phòng rất giản dị:
giường, tủ, bàn, ghế và không có bất cứ thứ đồ dư thừa nào khác. Cảm giác
như nơi này không vướng chút bụi trần, thanh bần và thoáng đãng. Tài sản
quý giá duy nhất là hai giá sách áp vào lưng tường. Chỉ thoáng nhìn đã thấy
đầy đủ: sách tiếng Hán, tiếng Phạn, tiếng Tochari và một vài cuốn trong số
đó nhìn rất quen.
- Đây là nơi tôi đọc sách.
Thấy tôi chú ý đến tủ sách, Rajiva giải thích:
- Pusyseda không ham đọc sách, nên cha đã tặng tôi toàn bộ số sách
trong nhà.
- Cậu sống ở đây ư?
- Tôi ở trong chùa chứ! Nơi này chỉ là chốn thanh tĩnh để đọc sách thôi.
