không hề có chút tiếng tăm nào, chỉ là một quốc gia nhỏ bé, nhưng lại ở
vào vị trí hiểm yếu trên con đường tơ lụa.
Sở dĩ tiểu quốc này có thể tồn tại độc lập giữa sự kìm kẹp của các nước
lớn đều nhờ ở sự may mắn và chính sách ngoại giao mềm mỏng. Bởi vậy,
tuy Yiwu không tham dự vào cuộc Tây chinh của Lữ Quang, nhưng vẫn
đón tiếp đoàn chúng tôi rất chu đáo, nồng hậu. Chúng tôi nghỉ ngơi ở Yiwu
nhiều ngày hơn ở Shanshan, vì đoàn quân cần chuẩn bị đầy đủ lượng nước
và lương thực cần thiết để đối mặt với cơn ác mộng mang tên tám trăm dặm
sa mạc Hạ Diên Tích[1]. Vào thời nhà Đường, Sa mạc Hạ Diên Tích gọi là
Sa Hà, vốn là một vùng đất mênh mông, hoang vu, không có bóng dáng của
sự sống. Muốn vượt qua sa mạc này, người xưa chỉ có thể men theo những
bộ hài cốt của người đi trước và xương hóa thạch của động vật. Trên đường
có thể thường xuyên bắt gặp những bộ xương khô của cổ nhân. Nghe nói,
có người cứ đi mãi, đi mãi, rồi ngã xuống và bỏ mạng. Qua nhiều năm
tháng, thi thể người chết bị phong hóa, biến thành xác khô và vẫn giữ
nguyên hình hài lúc chết. [1]Còn gọi là Sa Hà: tức dòng sông cát, hay sa
mạc Gobi
Trên đường Tây chinh qua đây, trải qua hơn ba trăm dặm không một giọt
nước, tướng sĩ của Lữ Quang ai nấy đều mặt mày biến sắc. Nhưng Lữ
Quang đã rất may mắn vì đoàn quân của ông ta đã gặp được trận mưa hàng
trăm năm mới có một lần trên sa mạc này. Tuy nhiên, Lữ Quang hiểu rằng,
ông ta không thể lần nào cũng may mắn như thế, nên đã đã đích thân kiểm
tra công tác chuẩn bị nước uống và lương thực, hẳn là trải nghiệm của lần
vượt sa mạc thập tử nhất sinh trước đó đã khiến ông ta lo sợ và cảnh giác.
Cuối tháng sáu, chúng tôi bắt đầu tiến vào sa mạc tử thần Hạ Diên Tích
dài tám trăm dặm. Từ Yiwu đến Ngọc Môn Quan, sẽ không có bất cứ điểm
tiếp tế nào. Sư phụ Huyền Trang đã vô cùng vất vả khi phải vượt qua sa
mạc này chỉ với một mình một ngựa. Ngài lại lỡ tay làm đổ túi nước, nên
suốt bốn ngày năm đêm ngài phải chịu khát, chút nữa đã bỏ mạng. Chúng
