không chắc, hay khi mình không tận tường hiểu rõ một vấn đề, hãy nhờ vị
Thiền Sư làm sáng tỏ. Điểm thiết yếu là ta phải có những lời chỉ dạy chân
chánh, động cơ chân chánh khuyến khích ta thực hành, và sáng suốt suy tư
chân chánh. Đối với phần đông chúng ta, tiến trình thâu thập trí tuệ là kinh
nghiệm học hỏi khó khăn, đau khổ -- Ta vẫn đang sai lầm.
Chớ nên lo sợ phải sai lầm, và càng quan trọng hơn, chớ buồn rầu khi
lầm lỗi. Ta không thể tránh khỏi phải phạm lỗi. Hiểu theo một lối, đó là nấc
thang trên con đường tiến bộ của ta. Tỉnh thức hay biết đến, thận trọng
nhìn tận tường, và học hỏi từ những lỗi lầm, là trí tuệ đang phát sanh!
Trong khi ta học bài học phạm lỗi lầm, trí tuệ bắt đầu phát sanh, đến với ta
một cách tự động, tự nhiên hơn. Năm nầy sang năm khác, trong khi pháp
hành của ta tiến triển, trong khi chú niệm của ta càng tăng trưởng vững
chắc, sự hiểu biết mà ta tích trữ sẽ tự nhiên trổ sanh càng nhanh chóng. Trí
tuệ và chú niệm chung hợp, tay cầm tay cùng nhau phát triển.
Khi trạng thái thức tỉnh trở thành tự nhiên, tâm trở nên dũng mãnh và trí
tuệ luôn luôn sẵn sàng hiện hữu. Ta không còn cần phải cố gắng làm cho nó
phát sanh. Khi tâm quan sát dũng mãnh lên, trí tuệ có thể dễ dàng đối trị
các ô nhiễm một cách sáng suốt, thiện xảo hơn. Khi trí tuệ tăng trưởng, tâm
trở nên trong sạch, tinh khiết hơn, và càng lúc càng buông xả, thư thái hơn.
Chừng đó ta bắt đầu chứng nghiệm những lúc thoải mái thư giãn, và bắt
đầu nhìn sự vật dưới một ánh sáng hoàn toàn mới lạ. Nói cách khác, ta bắt
đầu phát triển tuệ Minh Sát.
Chứng ngộ tuệ Minh Sát có nghĩa là hiểu biết thâm sâu những gì mà
trước kia mình chỉ hiểu biết thoáng qua trên bề mặt, chỉ hiểu với trí thức.
Tuệ Minh Sát chỉ tự động, tự nhiên tự nó phát sanh, ta không thể làm gì để
nó phát khởi. Câu chuyện người kia mô tả những gì mà anh ta chứng
nghiệm qua tuệ Minh Sát, khác hẳn với chính thật sự tuệ Minh Sát phát
sanh như thế nào. Hai chuyện hoàn toàn khác biệt nhau. Như vậy, nếu
chính ta có những kinh nghiệm tương tợ, điều nầy không có nghĩa là ta đã
chứng ngộ hay sẽ chứng ngộ tuệ Minh Sát. Khi thời gian chín mùi, đến lúc
sẵn sàng, ta sẽ có những kinh nghiệm rõ ràng phân biệt của chính ta. Chừng
