đó ta sẽ thấu hiểu sự khác biệt lớn lao giữa những gì ta đã đọc và nghe nói
về tuệ Minh Sát và cái gì thật sự là tuệ Minh Sát. Ta có thể diễn tả tuệ Minh
Sát ảnh hưởng ta như thế nào hay những gì tương tợ, nhưng không thể diễn
tả bề sâu của sự hiểu biết mà ta đã chứng nghiệm qua tuệ Minh Sát.
Một kinh nghiệm trực tiếp về thực tại sẽ ảnh hưởng sâu đậm đến pháp
hành, đến lối nhìn thế gian và lối sống của ta. Nói cách khác, trí tuệ mà ta
chứng ngộ bằng cách nầy sẽ tức khắc biến đổi lối nhìn sự vật của ta. Tuy
nhiên, một cái “tâm Minh Sát” cũng không thường còn, nó chỉ tồn tại một
lúc. Cái gì tồn tại lâu dài, điều gì “còn sống” là phẩm chất của nó. Trừ phi
ta thường xuyên vun xén đắp bồi phẩm chất nầy, nó có thể giảm suy và tan
biến. Chỉ cứ tiếp tục siêng năng thực hành mới có thể giữ cho nó sống lâu
dài, mới có thể bảo tồn trí tuệ vừa chứng ngộ và ta tiếp tục gia tăng minh
sát. Tiếp tục siêng năng thực hành ở đây không phải là ta phải ngồi thiền
bao nhiêu giờ mỗi ngày hay mỗi tuần, mặc dầu làm vậy chắc chắn lối siêng
năng tọa thiền sẽ giúp ta rất nhiều. Tiếp tục thực hành có nghĩa là thường
xuyên chuyên cần chú niệm, bất luận đang làm gì.
Đến giai đoạn thực hành nầy, trí tuệ trở nên sáng tỏ và phát triển dần dần
đến minh sát. Chú niệm vẫn luôn luôn còn đó, nhưng giờ đây, chính trí tuệ
sẽ nắm quyền lãnh đạo.
Trí tuệ nầy sẽ giúp ta tiến bộ rõ ràng trong pháp hành. Trí văn, trí tư, và
trí tu cùng chung hợp, cùng nhau tay cầm tay hoạt động. Trí tuệ mà ta phát
triển bằng cách suy tư (trí tư) sẽ giúp ta tăng cường đức tin nơi Giáo Pháp
(Dhamma), khuyến khích, nung chí ta thực hành, và tiến bộ trong pháp
hành. Càng tiến bộ trong pháp hành ta càng thích thú học hỏi (trí văn) và
suy tư (trí tư). Vững chắc trong pháp hành, ta không còn sợ lầm lỗi sai lạc
và bắt đầu khai triển đường lối đối phó với những khó khăn. Ta sẽ thấy rõ
ràng tường tận những lợi ích của pháp hành và sẽ hiểu biết những gì cần
phải đào sâu để tiến xa vào những tầng lớp cao siêu hơn. Tất cả những công
trình ấy sẽ làm tăng trưởng thêm đức tin. Một khi bắt đầu minh sát, đức tin
nơi Pháp Bảo của ta càng tăng trưởng mạnh mẽ, đẩy mạnh ý chí quyết tâm
