Càng bất ngờ hơn, khi Nicaragua, Costa Rica, Ai Cập, Bangladesh hay
Cuba là những quốc gia có chỉ số hạnh phúc của người dân rất cao, trong
khi đó, những quốc gia phát triển như Mỹ, Nhật, Singapore chỉ số này lại
rất thấp.
Tôi không rõ chỉ tiêu của họ chính xác là những chỉ tiêu gì, nhưng tôi cho
rằng quan niệm về hạnh phúc là một quan niệm hết sức rộng rãi, và nó là
dạng của tâm thức, cho nên thật khó đo lường.
Những bảng chỉ số kiểu như thế này khó được xem như một tài liệu có tính
chất khoa học, mà có tính chất cảm tính nhiều hơn. Chính vì vậy mà tôi vừa
ngạc nhiên mà đồng thời tôi cũng cho rằng chúng ta cũng không nên vội
vàng tự hào hay là vui thích.
Nhà báo Thu Hà: Vì sao ông có cảm giác như vậy?
TS. Nguyễn Tường Bách: Thử điểm qua vài thông tin của một số quốc gia
có chỉ số hạnh phúc cao sẽ phần nào thấy được nghịch lý.
Ai Cập, một quốc gia có tỉ lệ dân số mù chữ lên tới 50%; Bangladesh là
một nước yếu kém về mặt kinh tế; Cuba đang bị xếp vào nhóm nước có dân
chúng tuyệt vọng, vậy mà chỉ số hạnh phúc cũng được xếp hạng cao nhất,
trong khi các nước phát triển khác như Pháp, Mỹ, chỉ số này lại thấp. Bởi
vậy, tôi mới cho rằng về điểm này chúng ta phải suy nghĩ thêm để đánh giá
cho đúng.
Việt Nam chúng ta cũng có chỉ số hạnh phúc rất cao. Mà không phải chỉ
mỗi bảng này đâu, trong các bảng khác như chỉ số lạc quan cũng cao lắm.
Thực ra, những chỉ số này cũng phản ánh một phần sự thật. Có lẽ có những
lý do như thế này:
Thứ nhất, Việt Nam là một dân tộc vốn xuất phát từ một nền kinh tế rất
thấp, gần đây, sau cuộc đổi mới kinh tế trong năm 1986, đời sống người
dân được cải thiện tốt hẳn hơn trước. Thậm chí, ngay cuộc khủng hoảng tài
chính thế giới vừa rồi khiến cho nhiều quốc gia điêu đứng, Việt Nam cũng
không đến nỗi bi đát. Hơn thế tăng trưởng kinh tế vẫn tăng đều hàng năm...
điều này phần nào khiến người dân giữ được niềm hi vọng.
