hiện ra cũng trống rỗng thiếu thực chất như bầu trời, có điều chỉ sẫm
hơn một chút.
Madame de Villeparisis thấy tôi thích nhà thờ hứa sẽ lần lượt đưa
chúng tôi đi thăm các nhà thờ khác nhau, nhất là nhà thờ Carqueville
“ẩn kín dưới lớp dây thường xuân già
”, bà nói vậy và đưa tay lên làm
một cử chỉ như âu yếm bao bọc mặt tiền của ngôi nhà thờ không hiện
diện bằng một lớp lá non vô hình. Cùng với điệu bộ mô tả ấy, Madame
de Villeparisis thường có những chữ rất trúng để xác định cái đẹp cái
duyên và cái đặc biệt của một công trình kiến trúc, luôn luôn tránh
những thuật ngữ kỹ thuật, nhưng không thể giấu là mình rất thông tỏ
những điều mình nói. Bà dường như tìm cách xin lỗi về sự hiểu biết ấy,
viện lý do là vì một trong những tòa lâu đài thuộc sở hữu của thân phụ
bà đồng thời là nơi bà đã lớn lên, nằm trong một vùng có nhiều nhà thờ
cùng phong cách như ở xung quanh Balbec, thật xấu hổ nếu bà không
thích kiến trúc, vả lại tòa lâu đài ấy lại là thí dụ điển hình đẹp nhất của
kiến trúc thời Phục hưng. Nhưng vì nó còn là một bảo tàng thực sự, mặt
khác vì Chopin và Liszt đã từng chơi đàn ở đây, Lamartine
thơ ở đây, tất cả các nghệ sĩ nổi tiếng của cả một thế kỷ từng ghi ký họa
trong album gia đình, từng viết những tư tưởng, những giai điệu ở đây,
nên Madame de Villeparisis, con người duyên dáng, được giáo dục tốt,
lại thực sự khiêm tốn, tuy có thiếu tinh thần triết học, cho rằng kiến
thức của mình về các bộ môn nghệ thuật chỉ là do cái nguồn gốc thuần
túy vật chất ấy mà thôi, và rốt cuộc, có vẻ coi hội họa, âm nhạc, văn
học và triết học như là thứ dành riêng cho một cô gái được nuôi dạy
theo cách quý tộc nhất trong một di tích trứ danh đã xếp hạng. Dường
như đối với bà, chẳng có tranh nào là đáng giá ngoài những bức ta được
thừa kế. Bà hài lòng thấy bà tôi thích chiếc vòng bà đeo ở cổ thò ra
ngoài áo dài. Đó chính là chiếc vòng cổ trong bức chân dung một trong
những bà cụ cố của Madame de Villeparisis do Titien vẽ, một vật gia
bảo chưa từng ra khỏi dòng tộc. Chỉ như thế, người mới dám chắc là
của thật. Bà không muốn nghe nói đến những bức tranh do một tay tỷ
