hồng, như tấm thảm nhà thờ từng quyện vào vạt váy xa tanh trắng của
cô dâu trong hôn lễ giờ đã kết thúc.
Trở về Paris, biết bao lần trong tháng Năm năm sau, tôi đã mua một
cành táo ở cửa hàng hoa để rồi sau đó, ban đêm, ngồi trước những bông
hoa nở bừng vẫn cái tinh cốt mỡ màng ấy rắc bụi phấn xuống những
chồi búp và giữa những tràng hoa trắng muốt, dường như chính ông
bán hoa, vì hào hiệp đối với tôi và cũng do máu mê sáng tạo, gây tương
phản tài tình, đã thêm vào mỗi bên một cái nụ màu hồng rất đắt; tôi
ngắm chúng, tôi bày bố chúng dưới ánh đèn - lâu đến nỗi nhiều bận tôi
vẫn còn ngồi đó khi ánh rạng đông tới nhuộm những đóa hoa cũng
bằng cái màu đỏ mà cùng lúc ấy nó dùng để nhuộm cả Balbec nữa - và
tôi tìm cách, bằng sức tưởng tượng, đem chúng trở lại trên con đường
ấy, nhân chúng nhiều lên gấp bội, trải rộng chúng trong cái khung đã
chuẩn bị, trên tấm “toan” đã sẵn sàng, giữa những khu vườn mà tôi
thuộc lòng từng đường nét và muốn thấy lại vào lúc mùa xuân đang đà
cao hứng thiên tài phủ sắc màu lên cảnh vật.
Trước khi lên xe, tôi đã phác sẵn bức tranh biển mà tôi tìm kiếm, hy
vọng được thấy ánh mặt trời tỏa chiếu, bức tranh mà tại Balbec tôi chỉ
thấy quá lụn vụn giữa biết bao thứ xen kẽ tầm thường mà ước mơ tôi
không chịu chấp nhận: đám người đi tắm, những ca bin thay đồ, những
du thuyền. Nhưng mỗi khi chiếc xe của Madame de Villeparisis tới một
đỉnh dốc, nhìn thấy biển hiện ra giữa khoảng những vòm lá, bị tước đi
những chi tiết đương đại nọ hẳn là vì từ quá xa, những chi tiết đã như
đặt biển ra khỏi tự nhiên và lịch sử, và tôi có thể, trong khi nhìn những
con sóng, cố gắng nghĩ rằng đó chính là những con sóng mà Leconte de
Lisle đã tả trong Orestiekhi “tựa một bầy chim ăn thịt trong rạng đông”,
những chiến binh tóc xù của con tàu Hellas anh hùng “khua sóng rộn
vang bằng hàng trăm nghìn mái chèo
.” Nhưng bù lại, tôi không còn ở
khá gần biển nữa, tôi cảm thấy như nó không sống động mà im sững,
tôi không còn cảm thấy sức hùng mạnh dưới những màu sắc của nó trải
ra như những màu sắc của một bức tranh giữa đám lá cây, trong đó biển
