“Ôi! Chán ốm! Tôi chỉ là hạng cà tèng thôi,” gã trả lời. “Andrée có ở
đấy không?”
“Có. Cô ấy được 77 điểm.”
“Ôi! Đó là một kỷ lục.”
“Hôm qua tôi đạt được những 82 điểm
Gã là con trai một kỹ nghệ gia rất giàu sẽ đóng một vai trò quan
trọng trong việc tổ chức Triển lãm Toàn cầu sắp tới
. Tôi ngạc nhiên
thấy gã trai này và những bạn nam giới rất hiếm hoi của nhóm các cô
gái, rành về tất cả những gì liên quan đến y phục, cách ăn mặc, đồ uống
Ăng-lê, xì gà, ngựa - mà gã nắm vững đến từng chi tiết nhỏ nhất với
niềm kiêu hãnh về độ chính xác tuyệt đối không thể sai, gần giống với
sự khiêm tốn lặng lẽ của nhà bác học - cái kiến thức ấy tự phát triển
một mình không cần kèm theo chút văn hóa trí tuệ nào. Gã không chút
do dự khi phải chọn mặc áo ngủ hay smoking, cái nào hợp hơn với hoàn
cảnh, nhưng không hề biết trong trường hợp nào thì dùng hay không
nên dùng một từ nào đó, hoặc thậm chí những quy tắc sơ đẳng nhất của
ngữ pháp. Sự so le ấy giữa hai thứ văn hóa hẳn cũng thế ở ông bố, chủ
tịch Công đoàn các nghiệp chủ ở Balbec, vì trong một bức thư ngỏ gửi
các cử tri mà ông vừa cho dán khắp các bức tường thành phố, ông nói:
“Tôi đã muốn gặp ông thị trưởng để nói chuyện, nhưng ông không
muốn nghe những lời ca thán của tôi.” Ở Casino, Octave đoạt tất cả các
giải trong những cuộc thi nhảy boston, tango, v.v..., điều khiến gã có
thể, nếu gã muốn, thực hiện một cuộc hôn nhân tốt đẹp ở cái môi
trường “tắm biển” này, nơi các cô gái lấy “bạn nhảy” của mình theo
nghĩa đen chứ không phải theo nghĩa bóng. Gã vừa châm một điếu
thuốc lá vừa nói với Albertine: “Xin phép cô” như kiểu người ta xin
phép vừa làm nốt công việc của mình vừa tiếp tục trò chuyện. Bởi vì gã
không thể không bao giờ có thể “ngồi yên không làm gì”, mặc dù thật
ra gã chẳng bao giờ làm gì cả. Và vì tình trạng hoàn toàn không hoạt
động cuối cùng cũng dẫn đến những hậu quả y hệt như làm việc thái
quá, trong lĩnh vực tinh thần cũng trong đời sống cơ thể và cơ bắp, rốt
