đang tới là nặng nề; là vì tôi không phải qua đêm, giam trong một căn
phòng mà không khí buồn ngủ ở đó khiến tôi thao thức; bao quanh tôi
lúc này là tất cả những chuyển động của con tàu, hoạt động ấy làm tôi
an tâm, bầu bạn với tôi, tình nguyện trò chuyện với tôi nếu tôi không
tìm thấy giấc ngủ, ru tôi bằng những tiếng động của nó mà tôi ghép lại -
như từng ghép tiếng chuông nhà thờ ở Combray - lúc thì theo tiết tấu
này, khi thì theo một tiết tấu khác (tôi tưởng tượng nghe dồn dập trước
tiên là bốn nốt móc kép đều đặn, rồi một móc kép dữ dằn đâm sầm vào
một nốt đen); những tiếng động đó hóa giải lực ly tâm của cơn mất ngủ
của tôi bằng cách dồn lên nó những áp lực trái chiều giữ cho tôi thăng
bằng và trên những áp lực đó, trạng thái bất động và, liền sau đó, ngủ
lịm của tôi như được chở đi vẫn với cái cảm giác sảng khoái như sau
một đợt nghỉ ngơi lấy lại sức nhờ những lực hùng mạnh, cảnh giác giữa
lòng thiên nhiên và đời sống, nếu tôi có thể trong một khoảnh khắc hóa
thân thành một con cá ngủ trên dòng hải lưu và sóng lang thang giữa
biển khơi, hay thành một con đại bàng xoãi cánh trên lưng bão.
Những cảnh mặt trời mọc là một nét đi kèm những cuộc hành trình
dài bằng xe lửa, giống như món trứng luộc, những số họa báo, những
ván bài, những dòng sông với những con thuyền mải miết mà chẳng
thấy tiến lên được chút nào. Vào một lúc nào đó, khi tôi điểm lại những
ý nghĩ chất đầy đầu trong mấy phút trước để xem mình có vừa chợp
ngủ đi hay không (cũng là lúc chính sự phân vân không biết chắc đã
khiến tôi tự hỏi như thế, lại mang đến cho tôi một câu trả lời khẳng
định), qua ô vuông cửa sổ toa tàu, bên trên một cánh rừng nhỏ đen sậm,
tôi trông thấy những đám mây rìa khía răng cưa, mịn màng một màu
hồng chết, cố định, không thay đổi được nữa, như cái sắc hồng đã
quyện hẳn vào lồng cánh chim, hay như một bức màu phấn mà họa sĩ
đã nổi hứng điểm hồng vào. Nhưng tôi cảm thấy rằng trái lại, cái màu
hồng đó không phải do quán tính, cũng chẳng do bốc đồng, mà là tất
yếu, là chất sống. Không lâu sau, đằng sau nó, chất chồng những trữ
lượng ánh sáng. Nó linh hoạt lên, bầu trời trở nên rực một màu hồng
thắm mà tôi dán mắt vào cửa kính cố nhìn cho rõ hơn vì tôi cảm thấy
