như là chết vậy. Để có ít nhất cái cảm giác êm dịu được gắn bó với
cuộc sống này, chỉ cần tôi ở đủ gần cái nhà ga nhỏ kia để sáng nào cũng
có thể đến xin nàng thôn nữ cho uống cà phê sữa. Nhưng than ôi! Nàng
sẽ chẳng bao giờ có mặt trong cuộc sống nọ mà tôi đang đi tới càng lúc
càng nhanh, mà tôi đành lòng chấp nhận chỉ để phối hợp những kế
hoạch khả dĩ cho phép tôi một ngày nào đó lại đáp vẫn chuyến tàu này
để dừng lại vẫn ở ga này, dự định này còn có cái thuận lợi là nó mồi
cho cái xu hướng vị kỷ, chủ động, thực tế, máy móc, lười nhác và ly
tâm của trí óc chúng ta vì nó sẵn lòng né tránh mọi nỗ lực cần có để
ngẫm sâu một cách chung chung và vô tư về một ấn tượng thú vị ta
từng trải nghiệm. Và vì mặt khác, ta muốn tiếp tục nghĩ đến ấn tượng
ấy, trí óc ta ưng tưởng tượng nó lặp lại trong tương lai, khéo léo bố trí
những hoành cảnh có thể làm nó “tái sinh”, điều tuy không cho ta biết
gì về bản chất của nó, nhưng tránh cho ta khỏi mệt nhọc để tái tạo nó
trong bản thân ta và cho phép ta hy vọng được đón nhận nó từ bên
ngoài.
Một số tên thành phố, Vézelay hay Chartres, Bourges hay Beauvais,
được dùng để chỉ, theo cách nói tắt, những nhà thờ chính của thành
phố. Cách hoán dụ lấy tổng thể để chỉ bộ phận ta hay dùng ấy, rốt cuộc
- trong trường hợp nói đến những nơi ta chưa từng biết - đi đến kết quả
là khắc lên cái tên chỉ cái toàn thể và do vậy, khi ta muốn đưa ý niệm
toàn thành phố (cái thành phố ta chưa từng đến) trở vào trong cái tên
chung thì cách hiểu đó, như một cái khuôn, hằn lên nó vẫn những nét
chạm trổ ấy, cùng một phong cách, biến nó thành một thứ đại giáo
đường. Tuy nhiên, chính ở một nhà ga xe lửa mà tôi đã đọc thấy, phía
trên một quầy ăn, cái tên Balbec viết bằng chữ trắng, gần như theo
phong cách Ba Tư, trên nền xanh của một cái chuông báo. Tôi vội vã đi
xuyên qua nhà ga và qua con phố lớn dẫn đến ga, tôi hỏi đường đến bãi
biển để xem cái nhà thờ ven biển, người ta có vẻ không hiểu tôi nói gì.
Nơi tôi đang đứng là Balbec-Ông-Già, Balbec-Đất-Liền, không phải là
một bãi biển, cũng chẳng phải là một hai cảng, cố nhiên, theo truyền
thuyết, đúng là những người dân chài đã vớt được tượng Chúa Jésus
