giả, cái tia nhìn hợm hĩnh của một số kẻ ngu ngốc. Tôi thấy ông ta đã
thay đổi trang phục, bộ đồ ông mang lúc này sẫm hơn; và hẳn là sự
thanh lịch đích thực gần sự giản dị hơn là thứ thanh lịch rởm; nhưng
còn một điều này nữa: nhìn gần hơn chút nữa, ta thấy nếu như màu sắc
hầu như vắng thiếu ở bộ quần áo này, thì đó không phải vì người đã
loại bỏ nó thờ ơ với nó, mà đúng hơn là vì người đó tự cấm mình viện
đến màu sắc vì một lý do nào đó. Và sự điều độ thể hiện ở bộ đồ ấy
dường như thuộc loại xuất phát từ việc tuân thủ một chế độ hơn là do
thiếu ham muốn. Một vạch xanh đậm trên vải quần hài hòa với đường
sọc ở tất một cách tinh tế, hé lộ một sở thích mãnh liệt bị kìm nén ở
mọi chỗ khác (đây chỉ là nhân nhượng duy nhất), trong khi một vết đỏ
ở cà vạt thì gần như không thấy được, khác nào một thoáng tự do mà
người ta không dám tận hưởng.
“Cậu khỏe chứ? giới thiệu với cậu đây là cháu tôi, nam tước De
Guermantes,” Madame de Villeparisis nói với tôi trong khi người khách
lạ, mắt vẫn không nhìn tôi, làu bàu một câu “Hân hạnh” ơ hờ kèm theo
mấy tiếng “hơ-hơ-hơ” để khiến thái độ xã giao của mình có chút gì
miễn cưỡng rồi, gập ngón út, ngón trỏ và ngón cái lại, chìa hai ngón
còn lại (không ngón nào đeo nhẫn cả) cho tôi bắt qua chiếc găng Thụy
Điển; rồi không buồn ngước mắt nhìn tôi, ông ta quay sang Madame de
Villeparisis.
“Lạy Chúa, đầu óc mình để đi đâu mất rồi?” bà này nói, “cô vừa gọi
cháu là nam tước De Guermantes. Xin giới thiệu với cậu nam tước De
Charlus. Xét cho cùng sai lầm cũng không nghiêm trọng lắm, bà nói
thêm, dù sao cháu vẫn đúng là người của gia tộc Guermantes mà.”
Bà tôi trở ra và chúng tôi cùng đi. Ông chú của Saint-Loup chẳng
những không hạ cố nói với tôi một lời mà thậm chí còn không thèm
nhìn tôi. Nếu với người lạ, ông nhìn chằm chằm vào mặt (trong cuộc
dạo chơi ngắn này, ông đã hai ba lần phóng tia nhìn thăm dò sâu sắc dễ
sợ của mình vào những người qua đường chẳng có gì đặc biệt, xuất
thân rất xoàng xĩnh) thì ngược lại, như tôi suy từ bản thân, không một
lúc nào, ông ngó tới những người ông đã biết - như một cảnh sát mật vụ
