lồi, lõm như lớp tuyết nhấp nhô theo đường lượn gập ghềnh của địa
hình. Dĩ nhiên, so với đường nét thanh mảnh của mũi Andrée, mũi của
Rosemonde có vẻ bề thế khoáng đạt hơn, như một ngọn tháp cao ngự
trên một bệ vững chãi. Nhưng mặc dù riêng sự biểu cảm cũng đủ khiến
người ta lầm tưởng có những khác biệt mênh mông giữa những cái chỉ
chênh nhau tí tẹo - mặc dù “chênh nhau tí tẹo” cũng đủ tạo nên một sắc
diện hoàn toàn đặc biệt, một cá tính - trong trường hợp này, không phải
chỉ cái “chênh nhau tí tẹo” về đường nét và sự độc đáo trong biểu cảm
khiến cho những gương mặt của họ không thể quy giản về một mô
thức. Chính màu sắc của làn da mới tạo nên sự cách biệt sâu sắc giữa
những gương mặt các cô bạn gái của tôi, không chỉ bởi cái đẹp đa dạng
của những sắc độ khác nhau đến nỗi niềm vui thích dạt dào trong tôi
khi đứng trước Rosemonde - tràn trề một màu hồng ngả vàng lại phảng
phất chút ánh sáng xanh dịu của đôi mắt - cũng như khi thấy Andrée -
với đôi má trắng muốt mà màu đen khắc khổ của mái tóc càng làm nổi
bật - giống như niềm vui thích tôi lần lượt cảm thấy khi nhìn một bông
hoa phong lữ thảo bên bờ biển đầy nắng rồi lại ngắm một đóa hoa trà
trong đêm; mà nhất là vì những khác biệt vô cùng nhỏ nhoi giữa những
đường nét bỗng được phóng to vô hạn độ, những tương quan giữa các
bề mặt bỗng hoàn toàn thay đổi bởi cái yếu tố mới ấy về màu sắc,
không những chỉ phân phối sắc độ mà còn tạo sinh, hay ít nhất, thay đổi
các kích thước. Thành thử những gương mặt, có lẽ được cấu tạo không
mấy khác nhau, tùy theo hiệu quả ánh sáng - một mái tóc màu nâu đỏ
hừng lên ánh hồng hồng, một làn da trắng hắt ánh nhờ nhờ - có thể dài
ra hoặc rộng ra, trở thành một vật khác như những phụ trang của đoàn
ba lê Nga đôi khi, nếu nhìn giữa ban ngày, chỉ là một khoanh giấy nhỏ
mà thiên tài của Bakst
, tùy theo ông tắm cảnh trí trong một ánh sáng
phơn phớt hồng hay bảng lảng như ánh trăng, làm cho gắn chắc vào đó
như một viên ngọc lam nạm trên mặt tiền một cung điện, hay nở bừng
như một đóa hồng Bengale giữa một vườn hoa. Như vậy, khi cảm nhận
những gương mặt, chúng ta có đo chúng, nhưng theo cách của họa sĩ
chứ không theo cách của nhân viên đo đạc.
