hỏi phải chăng có một cuộc sống hoàn toàn khác và mâu thuẫn với cuộc
sống tôi từng biết, nhưng lại là cuộc sống đích thực, đùng một cái được
chỉ ra cho tôi thấy, khiến tâm trí tôi đầy do dự, cái do dự mà những điêu
khắc gia dựng tác phẩm Phán xét cuối cùng thể hiện trên nét mặt của
những người chết thức dậy thấy mình đang ở ngưỡng cửa của Thế giới
Bên Kia. “Bạn thân mến của tôi”, bức thư viết, tôi được tin bạn ốm rất
nặng và bạn không đến vườn Champs-Élysée nữa. Tôi cũng chẳng hay
đến đó nữa vì có nhiều người mắc bệnh quá. Nhưng chiều thứ Hai và
thứ Sáu nào, các bạn gái của tôi cũng đến dùng bữa trà buổi chiều tại
nhà tôi. Mẹ tôi giao cho tôi nói với bạn rằng hễ khi nào bình phục, bạn
cũng đến thì chúng tôi sẽ rất lấy làm vui thích và chúng ta lại có thể
tiếp tục tại nhà những cuộc trò chuyện thú vị như ở vườn Champs-
Élysée. Xin chào, tôi hy vọng cha mẹ bạn sẽ cho phép bạn thường
xuyên đến dùng trà và xin gửi đến bạn tất cả tình thân ái. Gilberte.”
Trong khi tôi đọc những dòng này, hệ thần kinh của tôi, với một sự
mau lẹ tuyệt vời, đón nhận cái tin báo rằng một hạnh phúc lớn đang đến
với tôi. Nhưng tâm hồn tôi, tức là chính tôi đây, tóm lại, đương sự chủ
yếu, thì lại chưa biết tin ấy. Hạnh phúc, hạnh phúc bởi Gilberte, đó là
một điều tôi hằng nghĩ tới, một điều hoàn toàn trong tư tưởng, đó là,
như Léonard nhà danh họa nói, cosa mentale
. Một tờ giấy dày đặc
chữ, tư duy không tiêu hóa nó ngay lập tức được. Nhưng vừa đọc xong
bức thư, tôi liền nghĩ ngay về nó, nó trở thành một đối tượng để mơ
mộng, cả nó nữa cũng trở thành cosamentale và tôi yêu nó đến nỗi cứ
năm phút tôi lại phải đọc lại nó, hôn nó không biết chán. Và tôi biết thế
nào là hạnh phúc.
Cuộc sống vẫn rải rác có những điều kỳ diệu mà những người đang
yêu bao giờ cũng có thể hy vọng. Có thể đây là một “phép mầu” nhân
tạo do mẹ tôi chế ra: thấy tôi từ ít lâu nay hồ như không thiết sống nữa,
có lẽ mẹ đã tìm cách nhờ Gilberte viết thư cho tôi, giống như hồi tôi
mới đi tắm biển lần đầu, để kích thích tôi hứng thú tập lặn - điều tôi rất
